ตามที่เว็บไซต์ “หน่วยราชการในพระองค์” ได้เผยแพร่ข้อมูลการขุดพบประติมากรรมหินสลัก ในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม (วัดพระแก้ว) พระบรมมหาราชวัง ว่า เมื่อช่วงเดือน ก.ค.2564 ในการปรับปรุงเส้นทางเข้าชมภายในพระบรมมหาราชวัง บริเวณประตูมณีนพรัตน์ไปยังประตูสวัสดิโสภา ระหว่างการปรับปรุงก่อสร้างได้ขุดพบประติมากรรมหินสลักจำนวนมาก จึงได้เปิดการขุดค้นทางโบราณคดี จากหลักฐานพบว่าเป็นประติมากรรมรูปบุคคลหลากหลายเชื้อชาติ และสัตว์ในเทพนิยาย ซึ่งจารึกที่พบบนประติมากรรมหินสลักบางตัว ระบุเป็นภาษาจีน ว่า ทำที่มณฑลกวางตุ้ง มณฑลกวางโจว จากการสืบค้นข้อมูลทางประวัติศาสตร์ในเบื้องต้นพบว่า ประติมากรรมหินสลักเหล่านี้ปรากฏในภาพถ่ายเก่าในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดับตกแต่งอยู่โดยรอบพระอารามและโยกย้ายในรัชสมัยต่อๆ กันมา ซึ่งมีหลักฐานจากภาพที่ตีพิมพ์ในหนังสือทั้งในประเทศและต่างประเทศ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อนุรักษ์ซ่อมแซมประติมากรรมหินสลัก และนำมาประดับในวัดพระศรีรัตนศาสดารามบริเวณตำแหน่งเดิม หรือใกล้เคียงตามหลักฐานที่ปรากฏนั้น
นายกิตติพันธ์ พานสุวรรณ อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า กรมศิลปากร ได้รับการประสานให้นำประติมากรรมหินสลักที่ขุดพบให้นำมาทำความสะอาด บูรณะซ่อมแซมให้อยู่ในสภาพดี บางส่วนอาจจะมีสภาพชำรุดไปบ้าง แต่ส่วนใหญ่จะอยู่ในสภาพดี ส่วนลักษณะการขุดลงไปลึกขนาดไหนนั้น เท่าที่ได้รับรายงานขุดลงไปไม่ต่ำกว่า 2 เมตร และพบเจอภายในบริเวณพื้นที่วัดพระศรีรัตศาสดารามเท่านั้น ซึ่งลักษณะการขุดพบเจอวัตถุโบราณใต้ดินลักษณะนี้ มีโอกาสเจอได้ โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ เช่น พระนครศรีอยุธยา หรือรอบเกาะรัตนโกสินทร์ เช่นตอนบูรณะสนามหลวง ก็มีการขุดเจอเครื่องใช้วัตถุโบราณจำนวนมากเช่นกัน
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวต่อไปว่า จากหลักฐานเอกสาร และภาพถ่าย ทำให้พอจะระบุได้ว่า ประติมากรรมหินสลักดังกล่าวมีมาตั้งแต่ในสมัยรัชกาลที่ 5 มีการนำมาจัดแสดงในงานฉลอง 100 ปี กรุงรัตนโกสินทร์ และเชื่อว่าเป็นการนำเข้ามาจากประเทศจีน เพราะหินที่ใช้ทำนั้นหาได้ยากในประเทศไทย เป็นหินอ่อนที่เรียกกันว่าหินจีน มีลักษณะเป็นลายดำ ขาว ซึ่งไม่ค่อยพบในประเทศไทย ส่วนที่มีการบอกว่าเป็นเครื่องอับเฉาใช้ถ่วงเรือในสมัยโบราณนั้น จากลักษณะการแกะสลักที่มีความสวยงาม และจากการตรวจค้นเอกสาร เชื่อว่าประติมากรรมหินสลักที่ขุดค้นพบครั้งนี้ น่าจะเป็นสินค้าที่สั่งเข้ามาเพื่อการใดการหนึ่งในการนำสินค้าเหล่านี้มาประดับ และจากการที่พบว่ามีการฝังดินไว้ก่อนถูกค้นพบนั้น ไม่อยากให้ไปโยงเป็นเรื่องของความเชื่อ เพราะการจัดเก็บโบราณวัตถุแบบฝังดินไว้นั้นเป็นเรื่องปกติ ที่สำคัญพื้นที่วัดพระศรีรัตนศาสดารามเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ จึงไม่น่าจะมีสิ่งไม่เป็นมงคลอยู่ในพื้นที่แน่นอน และเมื่อมีการขุดค้นพบขึ้น ถือว่าเป็นทรัพย์ของแผ่นดิน ทั้งถือว่าเป็นพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงให้นำมาประดับในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ให้ประชาชนได้ชมอีกครั้ง
