จากข้อวิจารณ์กรณีคณะรัฐมนตรีอนุมัติให้กระทรวงการคลังใช้งบประมาณ 2.6 พันล้านบาท มอบของขวัญปีใหม่ 2566 ให้กับผู้ถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ 13.2 ล้านคน ด้วยการเพิ่มเงินพิเศษ 200 บาท ระยะเวลา 1 เดือน เป็นนโยบายประชานิยมโดยใช้งบประมาณรัฐ เพื่อหวังผลทางการเมืองในช่วงเวลาใกล้สู่การเลือกตั้งหรือไม่นั้น
นายพรชัย ฐีระเวช ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง โฆษกกระทรวงการคลัง ได้ชี้แจงว่า มาตรการช่วยเหลือเงินพิเศษ มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการช่วยเหลือและบรรเทาภาระค่าครองชีพให้แก่ผู้มีบัตรฯ จำนวนกว่า 13 ล้านคน เป็นการชั่วคราว ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีรายได้น้อยและได้รับผลกระทบจากอัตราเงินเฟ้อทั่วไปที่ยังอยู่ในระดับที่สูง รวมทั้งผลจากราคาพลังงานที่ยังคงมีแนวโน้มอยู่ในระดับสูงอย่างต่อเนื่อง ทำให้ต้นทุนราคาสินค้าที่สูงขึ้น จนมีผลทำให้จับจ่ายใช้สอยสินค้าอุปโภคบริโภคได้ลดลง
ที่ผ่านมา การบรรเทาภาระค่าครองชีพผู้มีรายได้น้อยผ่านบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่องภายใต้โครงการลงทะเบียนเพื่อสวัสดิการแห่งรัฐ ซึ่งครอบคลุมประชากร จำนวนกว่า 13 ล้านคน โดยเริ่มมีการให้สวัสดิการตั้งแต่ปี 2561 ซึ่งแบ่งเป็นสวัสดิการหลัก ได้แก่
⁃ บรรเทาค่าครองชีพ (วงเงินสิทธิค่าอุปโภค/บริโภค: จำนวน 200 บาท/คน/เดือน จำนวนประมาณ 3.5 ล้านคน และ300 บาท/คน/เดือน จำนวนประมาณ 9.7 ล้านคน)
⁃ บรรเทาค่าเดินทาง ได้แก่ ค่ารถเมล์ รถไฟฟ้า (500 บาท/คน/เดือน) ค่า บขส. (500 บาท/คน/เดือน) ค่ารถไฟ (500 บาท/คน/เดือน)
⁃ ค่าก๊าซหุงต้ม (45 บาท/คน/3 เดือน)
⁃ ค่าประปา 100 บาท/ครัวเรือน/เดือน
⁃ ค่าไฟฟ้า 230 บาท/ครัวเรือน/เดือน
⁃ สวัสดิการอื่น ๆ อาทิ ค่าใช้จ่ายปลายปี 2561 จำนวน 500 บาท ค่าใช้จ่ายปลายปี 2562 สำหรับผู้สูงอายุเกิน 60 จำนวน 500 บาท สำหรับผู้มีบุตร จำนวน 300 บาท สำหรับคนพิการ จำนวน 200 บาท ผ่านช่องกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money)
ปัจจุบันแม้สถานการณ์ความรุนแรงของการแพร่ระบาดของ โควิด – 19 ในหลายประเทศได้คลี่คลายลงตามลำดับ แต่ยังมีผลกระทบจากความขัดแย้งระหว่างรัสเซียกับยูเครน และมาตรการคว่ำบาตรต่าง ๆ ที่ส่งผลให้อัตราเงินเฟ้ออยู่ในระดับสูง รวมทั้ง เศรษฐกิจโลกยังคงมีความเสี่ยงจากการดำเนินนโยบายการเงินที่เข้มงวดเพื่อลดแรงกดดันของปัญหาเงินเฟ้อในหลายประเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งสหรัฐอเมริกา รวมทั้งปัญหาการแพร่ระบาดของโควิด – 19 ในสาธารณรัฐประชาชนจีน
โดยปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้ได้ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทย และทำให้ภาคส่วนต่าง ๆ ยังไม่สามารถฟื้นตัวได้อย่างเต็มที่โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มประชากรที่มีความเปราะบางทางด้านรายได้ ทรัพย์สิน และหนี้สิน ถึงแม้จะมีรายได้เพิ่มขึ้นบ้างแต่ยังไม่เพียงพอกับรายจ่ายที่เพิ่มสูง และส่งผลกระทบต่อกำลังซื้อของประชาชนกลุ่มดังกล่าว
คณะกรรมการประชารัฐสวัสดิการเพื่อเศรษฐกิจฐานรากและสังคม จึงได้มีมติเห็นชอบมาตรการช่วยเหลือเงินพิเศษแก่ผู้มีบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ ประจำเดือนมกราคม 2566 เป็นการชั่วคราวในระยะสั้น โดยช่วยเหลือวงเงินค่าซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคที่จำเป็น สินค้าเพื่อการศึกษา และวัตถุดิบเพื่อเกษตรกรรม จากร้านธงฟ้าราคาประหยัดพัฒนาเศรษฐกิจท้องถิ่นและร้านอื่น ๆ ตามที่กระทรวงพาณิชย์กำหนด ผ่านบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ(บัตรฯ) เพิ่มเติมจากเดิมอีก จำนวน 200 บาท/คน/เดือน เป็นระยะเวลา 1 เดือน ในเดือนมกราคม 2566
⁃ โดยผู้มีบัตรฯ ที่เดิมได้รับวงเงิน 200 บาท/คน/เดือน จะได้รับเพิ่มอีก 200 บาท รวมเป็น 400 บาท/คน/เดือน
⁃ ผู้มีบัตรฯ ที่เดิมได้รับวงเงิน 300 บาท/คน/เดือน จะได้รับเพิ่มอีก 200 บาทรวมเป็น 500 บาท/คน/เดือน
ทั้งนี้ จึงเห็นได้ว่ามาตรการช่วยเหลือเงินพิเศษฯ มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการช่วยเหลือและบรรเทาภาระค่าครองชีพให้แก่ผู้มีบัตรฯ จำนวนกว่า 13 ล้านคน เป็นการชั่วคราว ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีรายได้น้อยที่ได้รับผลโดยตรงจากอัตราเงินเฟ้อทำให้กำลังซื้อของประชาชนกลุ่มดังกล่าวลดลง
