ครม. เห็นชอบร่างกฎกระทรวงการผลิตสุรา ส่งเสริมอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็ก-กลาง

คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการ ร่างกฎกระทรวงการผลิตสุรา (ฉบับที่ …) พ.ศ. … ตามที่กระทรวงการคลัง เสนอ

สาระสำคัญของเรื่อง

1. ร่างกฎกระทรวงการผลิตสุรา (ฉบับที่…) พ.ศ. … เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแข่งขันทางการค้าของผู้ประกอบอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็กและผู้ประกอบอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง ตามนโยบายการสร้างโอกาสต่อยอดจากอุตสาหกรรมเดิมเพื่อส่งเสริม Soft Power ของประเทศ และนโยบายการยกระดับการบริการภาครัฐ มีวัตถุประสงค์เป็นการปรับปรุงหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขเกี่ยวกับการขอใบอนุญาตและการออกใบอนุญาตผลิตสุราตามกฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565 ให้สอดคล้องกับบริบทของการประกอบธุรกิจผลิตสุราในปัจจุบัน และตอบสนองต่อนโยบายการสร้างโอกาสต่อยอดจากอุตสาหกรรมเดิมเพื่อส่งเสริม Soft Power ของประเทศ โดยการปรับใช้ภูมิปัญญาพื้นบ้านและสุราชุมชน และนโยบายการยกระดับการบริการภาครัฐให้ตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนมากยิ่งขึ้นของรัฐบาล (ตามที่นายกรัฐมนตรีได้แถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีต่อรัฐสภา เมื่อวันที่ 12 กันยายน 2567) รวมทั้งเพื่อเป็นการช่วยลดข้อจำกัดในการเข้าสู่ธุรกิจของผู้ประกอบอุตสาหกรรมสุรารายใหม่ ส่งเสริมและสนับสนุนความสามารถในการแข่งขันทางการค้า เปิดโอกาสในการสร้างรายได้และการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของผู้ประกอบอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็กและผู้ประกอบอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง โดยยังคงไว้ซึ่งหลักการสำคัญในเชิงประโยชน์ของรัฐที่มีเป้าประสงค์ให้การบริหาร การจัดเก็บภาษีและการควบคุมคุณภาพมาตรฐานการผลิตสุราเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภค รวมทั้งกระบวนการผลิตสุราที่ต้องไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อมเกินสมควร

2. กระทรวงการคลัง โดยกรมสรรพสามิต จึงได้ดำเนินการยกร่างกฎกระทรวงการผลิตสุรา (ฉบับที่ …) พ.ศ. …ซึ่งเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมกฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565 เพื่อปรับปรุงหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่เกี่ยวข้องกับการผลิตสุราใน 4 ประเด็น ได้แก่ 1) ประเด็นการแก้ไขหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง 2) ประเด็นการแก้ไขหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง 3) ประเด็นการแก้ไขหลักเกณฑ์ และเงื่อนไขเกี่ยวกับสถานที่ตั้งของโรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นขนาดเล็กและขนาดกลาง และ 4) ประเด็นการแก้ไขคำนิยามเกี่ยวกับโรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์ประเภทผลิตเพื่อขาย ณ สถานที่ผลิต ซึ่งมีสาระสำคัญดังนี้

1. ประเด็นการแก้ไขหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง โดยแก้ไขให้ผู้ที่ประสงค์จะผลิตสุราสามารถยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลางได้ โดยไม่ต้องเป็นผู้ได้รับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็กมาแล้วไม่น้อยกว่า 1 ปี ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น 2 กรณี ได้แก่ 1) กรณีสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ [ข้อ 14 (3)]  และ 2) กรณีสุรากลั่นชนิดสุราขาว [ข้อ 15 (4)]            นอกจากนี้ ยังมีการนำหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมขนาดเล็กตามข้อ 14 (2) หรือข้อ 15 (3) แล้วแต่กรณี มากำหนดเป็นเงื่อนไขของผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมขนาดกลางด้วย เพื่อให้ชัดเจนยิ่งขึ้นเพื่อให้หลักเกณฑ์และเงื่อนไขของผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลางไม่ต้องยึดโยงกับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็ก ทั้งนี้ เพื่อให้เกิดความคุ้มค่าในการลงทุนจัดตั้งธุรกิจเกี่ยวกับสุรา และยกระดับความสามารถในการแข่งขันทางการค้าให้กับผู้ประกอบการสุรารายย่อย รวมทั้งเพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้ที่ประสงค์จะผลิตสุราสามารถยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลางได้โดยไม่ต้องเป็นผู้ได้รับใบอนุญาตผลิตสุราจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็กมาก่อน
กฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565	ร่างกฎกระทรวงที่กระทรวงการคลังเสนอในครั้งนี้
ข้อ 14 ผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราแช่ เพื่อการค้าต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไข ดังต่อไปนี้ (3) กรณีสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์2 ที่ผลิตจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง ผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตต้องเป็นผู้ได้รับใบอนุญาตผลิตสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ตาม (2)3 มาแล้วไม่น้อยกว่า 1 ปีนับถึงวันที่ยื่นคำขอ ทั้งนี้ หากปรากฏว่าเคยมีประวัติการกระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยภาษีสรรพสามิต จะขออนุญาตได้เมื่อพ้นกำหนดระยะเวลา 1 ปีนับแต่วันที่พ้นโทษหรือวันที่ชำระเงินค่าปรับตามจำนวนที่เปรียบเทียบ แล้วแต่กรณี                    ข้อ 15 ผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุรากลั่น4 เพื่อการค้าต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขดังต่อไปนี้ (4) กรณีสุรากลั่นชนิดสุราขาว5ที่ผลิตจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง ผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตต้องเป็นผู้ได้รับใบอนุญาตผลิตสุรากลั่นชนิดสุราขาวตาม (3)6 มาแล้วไม่น้อยกว่า 1 ปีนับถึงวันที่ยื่นคำขอ ทั้งนี้ หากปรากฏว่าเคยมีประวัติการกระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยภาษีสรรพสามิตจะขออนุญาตได้เมื่อพ้นกำหนดระยะเวลา 1 ปีนับแต่วันที่พ้นโทษหรือวันที่ชำระเงินค่าปรับตามจำนวนที่เปรียบเทียบ แล้วแต่กรณี	ข้อ 2   (3) กรณีสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ที่ผลิตจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง ผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตต้อง     (ก) เป็นสหกรณ์หรือกลุ่มเกษตรกรที่จดทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยสหกรณ์ หรือ     (ข) เป็นวิสาหกิจชุมชนตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน หรือ     (ค) เป็นองค์กรเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยกองทุนฟื้นฟูและพัฒนาเกษตรกร หรือ     (ง) เป็นนิติบุคคลประเภทห้างหุ้นส่วนสามัญ จดทะเบียนห้างหุ้นส่วนจำกัด หรือบริษัทจำกัดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่หุ้นส่วนหรือผู้ถือหุ้นทุกคนเป็นบุคคลธรรมดาซึ่งมีสัญชาติไทย เว้นแต่กรณีนิติบุคคลที่ประสงค์จะขอรับใบอนุญาตผลิตสุราโดยอาศัยสนธิสัญญาที่ประเทศไทยเป็นภาคีหรือมีความผูกพันตามพันธกรณี ให้หุ้นส่วนหรือผู้ถือหุ้นเป็นไปตามบทบัญญัติและเงื่อนไขของสนธิสัญญานั้น (นำหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราแช่ของโรงอุตสาหกรรมขนาดเล็กมากำหนด)  ข้อ 3   (4) กรณีสุรากลั่นชนิดสุราขาวที่ผลิตจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง ผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตต้อง  (ก) เป็นสหกรณ์หรือกลุ่มเกษตรกรที่จดทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยสหกรณ์ หรือ  (ข) เป็นวิสาหกิจชุมชนตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน หรือ  (ค) เป็นองค์กรเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยกองทุนฟื้นฟูและพัฒนาเกษตรกร หรือ  (ง) เป็นนิติบุคคลประเภทห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียนห้างหุ้นส่วนจำกัด หรือบริษัทจำกัดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่หุ้นส่วนหรือผู้ถือหุ้นทุกคนเป็นบุคคลธรรมดาซึ่งมีสัญชาติไทย เว้นแต่กรณีนิติบุคคลที่ประสงค์จะขอรับใบอนุญาตผลิตสุราโดยอาศัยสนธิสัญญาที่ประเทศไทยเป็นภาคีหรือมีความผูกพันตามพันธกรณี ให้หุ้นส่วนหรือผู้ถือหุ้นเป็นไปตามบทบัญญัติและเงื่อนไขของสนธิสัญญานั้น  (นำหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราแช่ของโรงอุตสาหกรรมขนาดเล็กมากำหนด)
2. ประเด็นการแก้ไขหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง กรณีสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ [ข้อ16 (3)] โดยการนำหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมขนาดเล็กตามข้อ 16 (2) มากำหนดเป็นเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมขนาดกลางให้ชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อให้หลักเกณฑ์และเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลางไม่ต้องยึดโยง กับโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็ก
กฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565		ร่างกฎกระทรวงที่กระทรวงการคลังเสนอในครั้งนี้
ข้อ 16 โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไข ดังต่อไปนี้ (3) โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ ซึ่งเป็นโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลางนอกจากจะต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขตาม (2)7 แล้ว ต้องใช้เครื่องจักรหรืออุปกรณ์การผลิตสุราแช่ตามมาตรฐานตามที่อธิบดีประกาศกำหนดและปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและกฎหมายเกี่ยวกับการสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการโรงอุตสาหกรรมสุราด้วย		ข้อ 5 (3) โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ ซึ่งเป็นโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง ต้องเป็นไปความหลักเกณฑ์ ดังนี้     (ก) ต้องแยกออกจากที่อยู่อาศัยอย่างชัดเจน     (ข) ต้องผลิตสุราที่มีคุณภาพและมาตรฐานตามที่อธิบดีประกาศกำหนด     (ค) ต้องใช้ผลผลิตทางการเกษตรเป็นวัตถุดิบหรือส่วนประกอบในการผลิต     (ง) ต้องตั้งอยู่ในทำเลและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม มีพื้นที่เพียงพอที่จะผลิตสุรา โดยไม่ก่อให้เกิดอันตรายเหตุเดือดร้อนรำคาญ หรือความเสียหายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินของผู้อื่น      (จ) ต้องใช้เครื่องจักรหรืออุปกรณ์การผลิตสุราแช่ตามมาตรฐานที่อธิบดีประกาศกำหนด      (ฉ) ต้องปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและกฎหมายเกี่ยวกับการสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการโรงอุตสาหกรรมสุรา
3. ประเด็นการแก้ไขหลักเกณฑ์และเงื่อนไขเกี่ยวกับสถานที่ตั้งของโรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นขนาดเล็กและขนาดกลางโดยแก้ไขให้สถานที่ตั้งของโรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นชนิดสุราขาวสามารถตั้งอยู่ห่างจากแหล่งน้ำสาธารณะน้อยกว่า 100 เมตรได้ แต่ต้องมีระบบบำบัดน้ำเสียที่ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อมตามที่อธิบดีประกาศกำหนด ซึ่งแบ่งได้เป็น 2 กรณี ได้แก่ 1) กรณีโรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นชนิดสุราขาวขนาดเล็ก [ข้อ 14 (1)] และ 2) กรณีโรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นชนิดสุราขาวขนาดกลาง [ข้อ 17 (2)] นอกจากนี้ ยังมีการแก้ไขหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมขนาดกลางให้ไม่ต้องยึดโยงกับหลักเกณฑ์ของโรงอุตสาหกรรมขนาดเล็ก           [นำหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นขนาดเล็ก ตามข้อ 17 (1) มากำหนดเป็นเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นขนาดกลางในข้อ 17 (2) เพื่อให้ชัดเจนยิ่งขึ้น] ทั้งนี้ เพื่อเป็นการผ่อนปรนให้โรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นขนาดเล็กและโรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นขนาดกลางสามารถตั้งอยู่ห่างจากแหล่งน้ำสาธารณะน้อยกว่า 100 เมตรได้ เนื่องจากข้อกำหนดดังกล่าวเป็นข้อจำกัดในการจัดตั้งโรงอุตสาหกรรมสุราสำหรับผู้ประกอบการสุรารายย่อยเกินสมควร
กฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565		ร่างกฎกระทรวงที่กระทรวงการคลังเสนอในครั้งนี้
ข้อ 17 โรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไข ดังต่อไปนี้ (1) โรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นชนิดสุราขาวซึ่งเป็นโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็ก ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไข ดังนี้     (ก) ต้องแยกออกจากที่อยู่อาศัยอย่างชัดเจน     (ข) ต้องผลิตสุราที่มีคุณภาพและมาตรฐานตามที่อธิบดีประกาศกำหนด     (ค) ต้องใช้ผลผลิตทางการเกษตรเป็นวัตถุดิบหรือส่วนประกอบในการผลิต     (ง) ต้องตั้งอยู่ในทำเลและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม มีพื้นที่เพียงพอที่จะผลิตสุรา โดยไม่ก่อให้เกิดอันตราย เหตุเดือดร้อนรำคาญ หรือความเสียหายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินของผู้อื่น      (จ) ต้องตั้งอยู่ห่างจากแหล่งน้ำสาธารณะไม่น้อยกว่า 100 เมตร และต้องมีระบบบำบัดน้ำเสียที่ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อมตามมาตรฐานที่กรมควบคุมมลพิษกำหนด       (2) โรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นชนิดสุราขาวซึ่งเป็นโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง นอกจากจะต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขตาม (1) แล้วต้องใช้เครื่องจักรหรืออุปกรณ์การผลิตสุรากลั่นตามมาตรฐานตามที่อธิบดีประกาศกำหนด และปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและกฎหมายเกี่ยวกับการสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการโรงอุตสาหกรรมสุราด้วย	ข้อ 6                                (จ) ต้องตั้งอยู่ห่างจากแหล่งน้ำสาธารณะไม่น้อยกว่า 100 เมตร โดยมีระบบบำบัดน้ำเสียที่ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม หรือหากตั้งอยู่ห่างจากแหล่งน้ำสาธารณะน้อยกว่า 100 เมตร จะต้องมีระบบบำบัดน้ำเสียที่ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อมตามที่อธิบดีประกาศกำหนด  ข้อ 7 (2) โรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นชนิดสุราขาวซึ่งเป็นโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลาง ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไข ดังนี้      (ก) ต้องแยกออกจากที่อยู่อาศัยอย่างชัดเจน      (ข) ต้องผลิตสุราที่มีคุณภาพและมาตรฐานตามที่อธิบดีประกาศกำหนด      (ค) ต้องใช้ผลผลิตทางการเกษตรเป็นวัตถุดิบหรือส่วนประกอบในการผลิต      (ง) ต้องตั้งอยู่ในทำเลและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม มีพื้นที่เพียงพอที่จะผลิตสุรา โดยไม่ก่อให้เกิดอันตราย เหตุเดือดร้อนรำคาญ หรือความเสียหายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินของผู้อื่น     (จ) ต้องตั้งอยู่ห่างจากแหล่งน้ำสาธารณะไม่น้อยกว่า 100 เมตร โดยมีระบบบำบัดน้ำเสียที่ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม หรือหากตั้งอยู่ห่างจากแหล่งน้ำสาธารณะน้อยกว่า 100 เมตร จะต้องมีระบบบำบัดน้ำเสียที่ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อมตามที่อธิบดีประกาศกำหนด      (ฉ) ต้องใช้เครื่องจักรหรืออุปกรณ์การผลิตสุรากลั่นตามมาตรฐานที่อธิบดีประกาศกำหนด      (ช) ต้องปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและกฎหมายเกี่ยวกับการสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการโรงอุตสาหกรรมสุรา
4. ประเด็นการแก้ไขคำนิยามเกี่ยวกับโรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์ประเภทผลิตเพื่อขาย ณ สถานที่ผลิต           4.1 แก้ไขนิยามคำว่า “โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์ประเภทผลิตเพื่อขาย ณ สถานที่ผลิต” เป็นคำว่า “โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์สด” [ข้อ 16 (1) (ก)] เพื่อเป็นการผ่อนปรนและขยายโอกาสให้                   โรงอุตสาหกรรมดังกล่าวสามารถนำเบียร์สด8 ออกจำหน่ายนอกสถานที่ผลิตได้ โดยจะต้องบรรจุใส่ภาชนะ               ที่ออกแบบสำหรับการบรรจุเบียร์สด (ถัง Keg)9 ตามลักษณะและขนาดที่กรมสรรพสามิตประกาศกำหนดเท่านั้น (กฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565 ได้กำหนดให้โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์ประเภทผลิตเพื่อขาย ณ สถานที่ผลิต ผลิตสุราแช่ชนิดเบียร์เพื่อจำหน่าย ณ สถานที่ผลิตเท่านั้น เนื่องจากจากสุราแช่ชนิดเบียร์ที่ผลิตได้เป็นเบียร์สดและมีอายุการเก็บรักษาไม่นาน จึงไม่เหมาะต่อการบรรจุขวดหรือกระป๋องเพื่อนำออกจำหน่ายนอกสถานที่ผลิตนั้น)           4.2 กำหนดบทเฉพาะกาล กรณีผู้ได้รับใบอนุญาตผลิตสุราแช่ชนิดเบียร์ประเภทผลิตเพื่อขาย ณ สถานที่ผลิตตามกฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565 ให้ถือเป็นใบอนุญาตผลิตสุราแช่ชนิดเบียร์สดตามร่างกฎกระทรวงฉบับนี้ เพื่อให้ผู้ที่ถือใบอนุญาตดังกล่าวที่มีอยู่ก่อนร่างกฎกระทรวงฉบับนี้บังคับใช้สามารถดำเนินการต่อไปได้ ทั้งนี้ การแก้ไขบทบัญญัติดังกล่าวจะเป็นการเปิดโอกาสในการสร้างรายได้และส่งเสริมให้ผู้ประกอบการสุรารายย่อยสามารถขยายตลาดทางการค้าและมีการเติบโตทางธุรกิจได้
กฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565		ร่างกฎกระทรวงที่กระทรวงการคลังเสนอในครั้งนี้
ข้อ 16 โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไข ดังต่อไปนี้ (1) โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์      (ก) โรงอุตสาหกรรมแช่ชนิดเบียร์ประเภทผลิตเพื่อขาย ณ สถานที่ผลิต ต้องเป็นโรงงานที่ได้รับใบอนุญาตตามกฎหมายว่าด้วยโรงงาน หรือใช้เครื่องจักรหรืออุปกรณ์การผลิตสุราแช่ชนิดเบียร์ตามมาตรฐานตามที่อธิบดีกำหนด และต้องปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม และกฎหมายเกี่ยวกับการสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการโรงอุตสาหกรรมสุรา – เดิม ไม่มี –	ข้อ 4       (ก) โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์สด ต้องเป็นโรงงานที่ได้รับใบอนุญาตตามกฎหมายว่าด้วยโรงงานหรือใช้เครื่องจักรหรืออุปกรณ์การผลิตสุราแช่ชนิดเบียร์ตามมาตรฐานตามที่อธิบดีกำหนด โดยต้องมีลักษณะของภาชนะที่บรรจุตามที่อธิบดีประกาศกำหนดและต้องปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและกฎหมายเกี่ยวกับการสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการโรงอุตสาหกรรมสุรา  ข้อ 8 (บทเฉพาะกาล) ใบอนุญาตผลิตสุราแช่ชนิดเบียร์ประเภทผลิตเพื่อขาย ณ สถานที่ผลิตตามกฎกระทรวงการผลิตสุรา พ.ศ. 2565 ให้ถือเป็นใบอนุญาตผลิตสุราแช่ชนิดเบียร์สดตามกฎกระทรวงนี้และให้ใช้ได้ต่อไปจนกว่าจะสิ้นอายุใบอนุญาต และหากผู้ได้รับใบอนุญาตผลิตสุราแช่ชนิดเบียร์ประเภทผลิตเพื่อขาย ณ สถานที่ผลิต ประสงค์จะผลิตสุราต่อเนื่องจากระยะเวลาที่กำหนดไว้ในใบอนุญาตให้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตผลิตสุราภายใน 90 วันก่อนวันที่ใบอนุญาตสิ้นอายุ และให้ใช้หลักเกณฑ์และเงื่อนไขของโรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์สดตามกฎกระทรวงนี้ในการพิจารณาอนุญาต

3. กระทรวงการคลัง โดยกรมสรรพสามิตได้ดำเนินการรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้เสียต่อร่างกฎกระทรวงฉบับดังกล่าว โดยได้มีการรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องผ่านเว็บไซต์กรมสรรพสามิต (www.excise.go.th) และระบบกลางทางกฎหมาย (www.law.go.th) ระหว่างวันที่ 25 ธันวาคม 2567 ถึงวันที่ 9 มกราคม 2568 รวม 16 วัน ซึ่งมีประเด็นในการรับฟังความคิดเห็นรวม 4 ประเด็น ดังนี้ 1) ความคิดเห็นในภาพรวม 2) ความคิดเห็นต่อการกำหนดให้โรงอุตสาหกรรมสุรากลั่นที่ตั้งอยู่ห่างจากแหล่งน้ำน้อยกว่า 100 เมตร ให้มีระบบบำบัดน้ำเสียที่มีมาตรฐานเพื่อป้องกันผลกระทบต่อแหล่งน้ำสาธารณะและสิ่งแวดล้อม 3) ความคิดเห็นต่อการกำหนดให้สามารถตั้งโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดกลางได้โดยไม่ต้องเป็นโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็กมาก่อน 1 ปี และ 4) ความคิดเห็นต่อการกำหนดให้โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ชนิดเบียร์สดที่จะนำเบียร์สดออกจำหน่ายนอกสถานที่ผลิตต้องใช้ภาชนะที่มีมาตรฐานและออกแบบสำหรับการบรรจุเบียร์สดเพื่อเป็นการรักษาและควบคุมคุณภาพ ปรากฏว่ามีผู้แสดงความคิดเห็นผ่านเว็บไซต์ทั้งหมด 31 ราย และมีผู้แสดงความคิดเห็นโดยการส่งเป็นหนังสือถึงกรมสรรพสามิตโดยตรง 1 ราย ซึ่งส่วนใหญ่เห็นด้วยกับร่างกฎกระทรวงดังกล่าว รวมทั้งมีข้อเสนอแนะ บางประการ
สุราแช่มักจะได้จากการหมักผลิตผลทางการเกษตร เช่น ธัญพืช หรือผลไม้ต่าง ๆ และตามพระราชบัญญัติสุรา พ.ศ. 2493 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ได้ให้คำจำกัดความคำว่า “สุราแช่” ไว้ว่า สุราที่ไม่ได้กลั่นและให้หมายความรวมถึงสุราแช่ที่ได้ผสมกับสุรากลั่นแล้วแต่ยังมีแรงแอลกอฮอล์ไม่เกิน 15 ดีกรีด้วย เช่น เบียร์ ไวน์ สปาร์กลิ้งไวน์ และสุราแช่พื้นเมือง ทั้งนี้ ประกาศกรมสรรพสามิตเรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการผลิตสุราเพื่อการค้าและการนำสุราออกจากโรงอุตสาหกรรมเพื่อตรวจวิเคราะห์ในขั้นตอนการผลิต ได้กำหนดนิยามไว้ ดังนี้

1) เบียร์ คือ สุราแช่ที่ได้จากการหมักสารละลายที่ได้จากการต้มสกัดมอลต์ ข้าวบาร์เลย์กับฮอป หรือผลิตภัณฑ์จากฮอปโดยอาจใช้คาร์โบไฮเดรตจากวัตถุดิบอื่น ๆ เป็นส่วนผสมในการต้มสกัดด้วยหรือไม่ก็ได้

2) ไวน์ คือ สุราที่ได้จากการหมักผลไม้จำพวกองุ่นหรือผลิตภัณฑ์จากผลองุ่น

3) สปาร์กกลิ้งไวน์ คือ ไวน์ที่มีการเติมก๊าซคาร์บอนไดออกไซต์ หรือการเกิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซต์จากการหมักครั้งที่ 2 ในขวดหรือภาชนะที่ปิดสนิท

4) สุราแช่พื้นเมือง คือ สุราแช่ที่ได้จากการหมักวัตถุดิบจำพวกน้ำตาล เช่น กระแช่ หรือน้ำตาลเมา หรือจากวัตถุดิบจำพวกข้าว เช่น อุ น้ำขาว หรือสาโท หากผสมสุรากลั่นต้องมีแอลกอฮอล์ไม่เกิน 15 ดีกรี

5) สุราแช่อื่น คือ สุราแช่ที่ได้จากการหมักวัตถุดิบที่มิใช่ผลไม้หรือผลิตภัณฑ์จากผลไม้และมิใช่เบียร์และ สุราแช่พื้นบ้าน

สุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ หมายความถึง ไวน์ สปาร์กกลิ้งไวน์ สุราแช่พื้นเมือง และสุราแช่อื่น
ข้อ 14 (2) กรณีสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ที่ผลิตจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็ก ผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตต้อง

(ก) เป็นสหกรณ์หรือกลุ่มเกษตรกรที่จดทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยสหกรณ์ หรือ

(ข) เป็นวิสาหกิจชุมชนตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน หรือ

(ค) เป็นองค์กรเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยกองทุนฟื้นฟูและพัฒนาเกษตรกร หรือ
(ง) เป็นนิติบุคคลประเภทห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียน ห้างหุ้นส่วนจำกัด หรือบริษัทจำกัดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่หุ้นส่วนหรือผู้ถือหุ้นทุกคนเป็นบุคคลธรรมดา ซึ่งมีสัญชาติไทยเว้นแต่กรณีนิติบุคคลที่ประสงค์จะขอรับใบอนุญาตผลิตสุราโดยอาศัยสนธิสัญญาที่ประเทศไทยเป็นภาคีหรือมีความผูกพันตามพันธกรณี ให้หุ้นส่วนหรือผู้ถือหุ้นเป็นไปตามบทบัญญัติและเงื่อนไขของสนธิสัญญานั้น

สุรากลั่นมักจะได้จากการนำสุราแช่ที่ผลิตจากธัญพืช รากพืช ผลผลิตจากน้ำตาล หรือผลไม้ แล้วนำมากลั่น และตามพระราชบัญญัติสุราฯ ได้ให้คำจำกัดความคำว่า “สุรากลั่น” ไว้ว่า สุราที่ได้กลั่นแล้วและให้หมายความรวมถึง สุรากลั่นที่ได้ผสมกับสุราแช่แล้ว แต่มีแรงแอลกอฮอล์เกินกว่า 15 ดีกรีด้วย ทั้งนี้ ประกาศกรมสรรพสามิต เรื่องหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการผลิตสุราเพื่อการค้าและการนำสุราออกจากโรงอุตสาหกรรมเพื่อตรวจวิเคราะห์ในขั้นตอนการผลิตได้กำหนดนิยามของประเภทของสุรากลั่นไว้ 6 ประเภท

1. เอทานอล คือ สุรากลั่นที่มีแรงแอลกอฮอล์ตั้งแต่ 99.5 ดีกรีขึ้นไป สำหรับนำไปใช้เป็นเชื้อเพลิง
2. สุราสามทับ คือ สุรากลั่นที่มีแรงแอลกอฮอล์ตั้งแต่ 80 ดีกรีขึ้นไป
3. สุราขาว คือ สุรากลั่นที่ปราศจากเครื่องย้อมหรือสิ่งผสมปรุงแต่ง มีแรงแอลกอฮอล์ต่ำกว่า 80 ดีกรี
4. สุราผสม คือ สุรากลั่นที่ใช้สุราขาวหรือสุราสามทับมาปรุงแต่ง มีแรงแอลกอฮอล์ต่ำกว่า 80 ดีกรี
5. สุราปรุงพิเศษ คือ สุรากลั่นที่ใช้สุราสามทับมาปรุงแต่ง มีแรงแอลกอฮอล์ต่ำกว่า 80 ดีกรี
6. สุราพิเศษ คือ สุรากลั่นที่ทำขึ้นตามแบบสุราต่างประเทศโดยใช้กรรมวิธีพิเศษ มีแรงแอลกอฮอล์ต่ำกว่า 80 ดีกรี ซึ่งแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ 1.ประเภทวิสกี้ บรั่นดี รัม ยิน หรือสุราแบบต่างประเทศอย่างอื่น และ 2.ประเภทเกาเหลียง เชี่ยงชุน บุ้นกุ่ยโล่วหรือสุราแบบจีนอย่างอื่น

สุราขาว คือ สุรากลั่นที่ปราศจากเครื่องย้อมหรือสิ่งผสมปรุงแต่ง มีแรงแอลกอฮอล์ต่ำกว่า 80 ดีกรี
ข้อ 15 (3) กรณีสุรากลั่นชนิดสุราขาวที่ผลิตจากโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็ก ผู้ยื่นคำขอรับใบอนุญาตต้อง

(ก) เป็นสหกรณ์หรือกลุ่มเกษตรกรที่จดทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยสหกรณ์ หรือ

(ข) เป็นวิสาหกิจชุมชนตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน หรือ

(ค) เป็นองค์กรเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยกองทุนฟื้นฟูและพัฒนาเกษตรกร หรือ

(ง) เป็นนิติบุคคลประเภทห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียน ห้างหุ้นส่วนจำกัด หรือบริษัทจำกัดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่หุ้นส่วนหรือผู้ถือหุ้นทุกคนเป็นบุคคลธรรมดา ซึ่งมีสัญชาติไทย เว้นแต่กรณีนิติบุคคลที่ประสงค์จะขอรับใบอนุญาตผลิตสุราโดยอาศัยสนธิสัญญาที่ประเทศไทยเป็นภาคีหรือมีความผูกพันตามพันธกรณี ให้หุ้นส่วนหรือผู้ถือหุ้นเป็นไปตามบทบัญญัติและเงื่อนไขของสนธิสัญญานั้น

ข้อ 16 (2) โรงอุตสาหกรรมสุราแช่ที่ไม่ใช่สุราแช่ชนิดเบียร์ ซึ่งเป็นโรงอุตสาหกรรมสุราขนาดเล็กต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไข ดังนี้

(ก) ต้องแยกออกจากที่อยู่อาศัยอย่างชัดเจน

(ข) ต้องผลิตสุราที่มีคุณภาพและมาตรฐานตามที่อธิบดีประกาศกำหนด

(ค) ต้องใช้ผลผลิตทางการเกษตรเป็นวัตถุดิบหรือส่วนประกอบในการผลิต

(ง) ต้องตั้งอยู่ในทำเลและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม มีพื้นที่เพียงพอที่จะผลิตสุรา โดยไม่ก่อให้เกิดอันตราย เหตุเดือดร้อนรำคาญ หรือความเสียหายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินของผู้อื่น

(จ) ต้องใช้เครื่องจักรหรืออุปกรณ์การผลิตสุราแช่ตามมาตรฐานที่อธิบดีประกาศกำหนด

(ฉ) ต้องปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและกฎหมายเกี่ยวกับการสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับกิจการโรงอุตสาหกรรมสุรา

เบียร์สด (Draft Beer) จะเป็นชนิดของเบียร์ที่เน้นวิธีการเสิร์ฟเบียร์มากกว่าการเน้นกระบวนการผลิต โดยเบียร์ใดๆ ที่ถูกเก็บในถังและเสิร์ฟจากก็อกโดยไม่ได้ผ่านการพาสเจอไรซ์ (pasteurization) จะสามารถเรียกได้ว่าเป็นเบียร์สด ไม่ว่าจะเป็นคราฟท์เบียร์หรือเบียร์ที่ผลิตจากโรงอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ก็ตาม ซึ่งเบียร์สดจะมีความสดใหม่และมีรสชาติที่สดชื่นกว่าเบียร์ในขวดหรือกระป๋อง เพราะเบียร์ในถังถูกเก็บภายใต้ความดันและมีโอกาสสัมผัสกับออกซิเจนและแสงน้อยกว่า ซึ่งช่วยรักษาคุณภาพของเบียร์ได้ดีกว่า อย่างไรก็ตาม เบียร์สด (Draft Beer) และคราฟเบียร์ (Craft Beer) มีความแตกต่างกัน ทั้งในด้านการผลิต ซึ่งคราฟท์เบียร์ถูกนิยามตามกระบวนการผลิตและขนาดของโรงเบียร์ ในขณะที่เบียร์สดถูกนิยามตามวิธีการเสิร์ฟในด้านรสชาติ คราฟท์เบียร์จะมีรสชาติที่หลากหลายกว่าเบียร์สด เนื่องจากเป็นเบียร์ฝีมือที่ผลิตขึ้นจากโรงเบียร์ขนาดเล็ก ส่วนเบียร์สดจะสามารถเป็นเบียร์ใดๆ ก็ได้ ไม่ว่าจะเป็นคราฟท์เบียร์หรือเบียร์จากแบรนด์ใหญ่

ถัง Keg เป็นถังบาร์เรลขนาดเล็กทำจากแสตนเลสสตีลใช้ในการบรรจุและขนส่งเบียร์ รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือไม่มีแอลกอฮอล์อื่นๆ อีกด้วย เนื่องจากถัง Keg มีความสามารถในเก็บเครื่องดื่มและทนแรงดัน จึงทำให้สามารถรักษาความสดใหม่ในเครื่องดื่มได้ดี