ออมสินจับมือสถาบันวิจัยป๋วยฯ เริ่มโครงการศึกษาฐานรากครั้งใหญ่ เพื่อออกแบบเครื่องมือการเงินที่เข้าถึงง่ายและเป็นธรรมสำหรับคนไทยทุกกลุ่ม

นายวิทัย รัตนากร ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย เป็นประธานและสักขีพยานในพิธีลงนามความร่วมมือ “โครงการศึกษาครัวเรือนฐานรากเพื่อสร้างการเข้าถึงแหล่งเงินในระบบ” ระหว่างธนาคารออมสินและสถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ เพื่อศึกษาพฤติกรรมทางการเงินและความเป็นอยู่ของครัวเรือนฐานรากที่ยังไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินในระบบ เพื่อนำผลวิจัยไปพัฒนาระบบการเงินที่เหมาะสมและยกระดับความมั่นคงทางการเงินของครัวเรือนไทย

พิธีลงนามดำเนินการโดยนางลภาวรรณ จันทร์กระจ่าง รองผู้อำนวยการธนาคารออมสิน รักษาการแทนผู้อำนวยการธนาคารออมสิน และ ดร.โสมรัศมิ์ จันทรัตน์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์

นางลภาวรรณเปิดเผยว่า ภายใต้บทบาทของธนาคารออมสินในฐานะ Social Bank ที่ทำหน้าที่ลดความเหลื่อมล้ำทางการเงิน ธนาคารยังพบว่ากว่า 30% ของครัวเรือนไทยยังอยู่ในกลุ่ม Unserved และ Underserved โดยส่วนใหญ่เป็นผู้มีรายได้น้อยหรือรายได้ไม่แน่นอน ไม่มีประวัติเครดิต ทำให้เข้าไม่ถึงสินเชื่อในระบบ และต้องพึ่งพาหนี้นอกระบบที่มีดอกเบี้ยสูง

เพื่อแก้ปัญหานี้ ธนาคารออมสินจึงจัดตั้ง สถาบันวิจัยเศรษฐกิจฐานราก และร่วมมือกับสถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วยฯ คิกออฟงานวิจัยโครงการดังกล่าว โดยมุ่งศึกษาพฤติกรรมของผู้เข้าร่วมโครงการ “สินเชื่อสร้างเครดิต สร้างโอกาส” ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีรายได้ แต่ไม่เคยมีประวัติเครดิตหรือไม่ได้ใช้สินเชื่อสถาบันการเงินมานานกว่า 2 ปี ถือเป็นกลุ่มที่ตรงกับเป้าหมายของงานวิจัยครั้งนี้

ธนาคารคาดหวังว่างานวิจัยจะช่วยออกแบบมาตรการและเครื่องมือทางการเงินใหม่ ๆ ที่ตอบโจทย์ลูกค้ากลุ่มฐานราก ลดอุปสรรคในการเข้าถึงแหล่งทุน และสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ตามบทบาทธนาคารเพื่อสังคม

ด้านดร.โสมรัศมิ์ เปิดเผยว่า ความร่วมมือนี้เป็นการศึกษาข้อมูลเชิงลึกของลูกหนี้ในโครงการ “สินเชื่อสร้างเครดิต สร้างโอกาส” ซึ่งเป็นสินเชื่อดิจิทัลต้นแบบที่ช่วยผู้มีรายได้แต่ไม่เคยเข้าถึงสินเชื่อในระบบ โดยธนาคารออมสินได้ปล่อยสินเชื่อแก่ประชาชนกลุ่มนี้แล้วกว่า 200,000 ราย สะท้อนถึงความต้องการเข้าถึงบริการทางการเงินที่ยังมีอยู่อย่างมาก

งานศึกษาครั้งนี้จะเก็บข้อมูลเชิงลึก 4 ประเด็นหลัก ได้แก่
1. ปัญหาเศรษฐกิจ พฤติกรรม และความต้องการทางการเงิน
2. โมเดลผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่ช่วยให้ลูกหนี้ชำระคืนได้จริง
3. การใช้ข้อมูลใหม่และข้อมูลทางเลือกเพื่อพัฒนาตัวชี้วัดความเสี่ยง
4. การติดตามผลสินเชื่อต่อรายได้และคุณภาพชีวิตของลูกหนี้ในระยะเวลา 1 ปี

ผลศึกษาจะช่วยให้ธนาคารออมสินออกแบบผลิตภัณฑ์ที่เข้าถึงง่ายขึ้น เหมาะสมกับศักยภาพของลูกหนี้ และเพิ่มโอกาสการชำระคืน ขณะเดียวกันสถาบันวิจัยฯ จะมีองค์ความรู้เพื่อนำไปสนับสนุนโครงการ Your Data และนโยบาย Risk-Based Pricing ของธนาคารแห่งประเทศไทย ช่วยให้สถาบันการเงินประเมินความเสี่ยงได้โปร่งใสและเป็นธรรมมากขึ้น

ความร่วมมือนี้นับเป็นก้าวสำคัญที่เปลี่ยนงานวิจัยให้เกิดผลจริงต่อประชาชนฐานราก สนับสนุนระบบการเงินที่เข้าถึงง่าย ยั่งยืน และช่วยเสริมความมั่นคงของครัวเรือนไทยในระยะยาว