นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี กล่าวภายหลังการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) อย่างเป็นทางการนอกสถานที่ กลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน 2 (นครพนม มุกดาหารและสกลนคร) ว่า ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีเห็นชอบตามที่กระทรวงการคลัง เสนอให้มีการออกสลากการกุศลเพื่อสนับสนุนโครงการทุนการศึกษาเพื่อขยายโอกาสและพัฒนาประเทศ [Outstanding Development Opportunity Scholarship (ODOS)] ในรอบแรก จำนวน 7 โครงการ วงเงิน 5,308.14 ล้านบาท ประกอบด้วย โครงการ ดังนี้
1. โครงการสำหรับทุนการศึกษาและฝึกอบรมเกี่ยวกับเทคโนโลยีระยะสั้นในต่างประเทศ โดยจะส่งเยาวชนซึ่งเป็นตัวแทนจาก 878 อำเภอ ทั่วประเทศและจากกรุงเทพมหานครทั้ง 50 เขต
2. โครงการสำหรับทุนการศึกษา ปวส. จำนวน 60 ทุน และระดับปริญญาตรีในต่างประเทศ จำนวน 140 ทุน รวม 200 ทุน
3. โครงการสำหรับทุนการศึกษาระดับปริญญาตรี ณ สหรัฐอเมริกา จำนวน 60 ทุน ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
4. โครงการสำหรับทุนการศึกษาปริญญาตรี ณ สหราชอาณาจักร จำนวน 50 ทุน ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STEM) โดยแบ่งเป็น 2 รุ่น รุ่นละ 25 ทุน [STEM ย่อมาจาก Science, Technology, Engineering and Mathematics เป็นการบูรณาการความรู้ใน 4 สาขาวิชา ได้แก่ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และคณิตศาสตร์]
5. โครงการสำหรับทุนการศึกษาระดับ ปวส. และระดับปริญญาตรี ณ ออสเตรเลีย โดยขอรับการสนับสนุนการศึกษาจาก ปวส. จำนวน 60 ทุน และระดับปริญญาตรี จำนวน 30 ทุน รวมทั้งสิ้น จำนวน 90 ทุน
6. โครงการสำหรับทุนการศึกษาปริญญาตรีในประเทศ จำนวน 2,200 คน ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STEM) โดยแบ่งเป็น 6 รุ่น รุ่นละ 1,100 คน (ผู้รับทุนรัฐบาลจากโครงการสลากฯ จำนวน 700 คน และผู้รับทุนรัฐบาลจากโครงการสลากฯ และบางส่วนจากทุนสถาบันอุดมศึกษาเป็นค่าเล่าเรียนตามระเบียบของสถาบันการศึกษา จำนวน 400 คน)
7. โครงการสำหรับทุนการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย และ ปวส. ในประเทศ จำนวน 4,800 คน ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STEM) โดยแบ่งเป็น 4 รุ่น รุ่นละ 1,200 คน
มติ ครม. เรื่อง โครงการสลากการกุศล
คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบตามที่กระทรวงการคลัง (กค.) เสนอ ดังนี้
1. เห็นชอบให้ยกเลิกโครงการก่อสร้างศูนย์ฝึกอบรมต่อต้านการทุจริตแห่งประเทศไทย (โครงการ ก่อสร้างศูนย์ฝึกอบรมฯ) ของมูลนิธิต่อต้านการทุจริตแห่งประเทศไทย (มูลนิธิฯ) วงเงิน 250 ล้านบาท เนื่องจากการดำเนินการโครงการก่อสร้างศูนย์ฝึกอบรมฯ ดังกล่าวล่วงเลยระยะเวลาตามที่มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2566 เห็นชอบ เนื่องจากปัจจุบันยังอยู่ระหว่างการเจรจากับกรมธนารักษ์เพื่อขอเช่าที่ดินแปลงอื่น
2. เห็นชอบให้มีการออกสลากการกุศล (สลากฯ) เพื่อสนับสนุนโครงการที่ผ่านการกลั่นกรองจากคณะกรรมการพิจารณาโครงการสลากการกุศลฯ (คณะกรรมการฯ) จำนวน 7 โครงการ วงเงิน 5,308.14 ล้านบาท
3. มอบหมายให้สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล (สำนักงานฯ) ดำเนินการ ดังนี้
3.1 เป็นผู้จัดพิมพ์ จัดจำหน่าย และจ่ายเงินรางวัลสลากฯ
3.2 ประสานงานกับหน่วยงานเจ้าของโครงการที่ได้รับการสนับสนุนจากโครงการสลากฯ (โครงการที่ได้รับการสนับสนุนฯ) เพื่อดำเนินการตามขั้นตอนการออกสลากฯ การขออนุญาตการออกสลากฯ โดยปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง และการนำส่งเงินให้หน่วยงานเจ้าของโครงการตามที่คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบ โดยให้ผู้รับใบอนุญาตการออกสลากฯ เสียภาษีการพนันเหลือร้อยละ 0.5 แห่งยอดราคาสลากซึ่งมีผู้รับซื้อก่อนหักรายจ่ายตามข้อ 12 (4) ของกฎกระทรวงมหาดไทย ฉบับที่ 17 (พ.ศ. 2503) ออกตามความในพระราชบัญญัติพนัน พ.ศ. 2478 และที่แก้ไขเพิ่มเติมโดยกฎกระทรวงมหาดไทย ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2543)
3.3 จัดทำแผนการออกสลากฯ และแผนการใช้เงินของแต่ละโครงการและรายงานต่อคณะกรรมการฯ เพื่อประโยชน์ในการกำกับ ติดตามการดำเนินโครงการที่ได้รับการสนับสนุนให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้
4. มอบหมายให้คณะกรรมการฯ ดำเนินการ ดังนี้
4.1 ให้คณะกรรมการฯ มีอำนาจในการกำหนดระยะเวลาผูกพันวงเงินขยายระยะเวลาผูกพันวงเงิน หรือขยายระยะเวลาดำเนินการตามแผนเบิกจ่ายตามเหตุผลความจำเป็นแล้วแต่กรณี ทั้งนี้ หากคณะกรรมการฯ พิจารณาแล้วเห็นว่า โครงการดังกล่าวไม่สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ได้ ให้นำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณายกเลิกการสนับสนุนเงินจากการออกสลากฯ ให้โครงการดังกล่าว
4.2 เปลี่ยนแปลงรายละเอียดการใช้เงินภายในโครงการที่ได้รับการสนับสนุน โดยจะต้องไม่เปลี่ยนแปลงเป็นกิจกรรมที่แตกต่างจากโครงการที่ได้นำเสนอคณะรัฐมนตรีให้ความเห็นชอบ โดยโครงการที่ได้รับการสนับสนุนฯ (ตามข้อ 2) เป็นในส่วนของทุนการศึกษา จึงเห็นควรให้ดำเนินการสนับสนุนตามจำนวนผู้รับทุนการศึกษาที่หน่วยงานเสนอขอรับการสนับสนุนเท่านั้น โดยให้นำเงินเหลือจ่ายโอนเข้ารายได้แผ่นดิน ทั้งนี้ ในกระบวนการคัดเลือกผู้มีสิทธิรับทุน ควรดำเนินการอย่างโปร่งใส ชัดเจน รอบคอบ และรัดกุม โดยยึดหลักธรรมาภิบาล ความถูกต้องและความเป็นธรรม เพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ของโครงการในการลดความเหลื่อมล้ำ ตลอดจนเปิดโอกาสให้ผู้ที่มีคุณสมบัติเหมาะสมได้รับทุนอย่างเท่าเทียม
สาระสำคัญของเรื่อง
1. ภายหลังจากที่คณะรัฐมนตรีมีมติ 7 มกราคม 2568 คณะกรรมการฯ ได้มีการประชุมเพื่อพิจารณาโครงการสลากฯ จำนวน 2 ครั้ง ดังนี้
1.1 การประชุมครั้งที่ 1/2568 เมื่อวันที่ 20 มกราคม 2568 ที่ประชุมมีมติ ดังนี้
(1) เห็นชอบให้ยกเลิกการสนับสนุนเงินจากโครงการสลากฯ ให้โครงการก่อสร้างศูนย์ฝึกอบรมฯ ของมูลนิธิฯ เนื่องจากไม่สามารถผูกพันวงเงินได้ตามกำหนดและมอบหมายให้ฝ่ายเลขานุการคณะกรรมการฯ (ฝ่ายเลขานุการฯ) เสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อยกเลิกการสนับสนุนเงินดังกล่าวต่อไป
(2) เห็นชอบการกำหนดแนวทางการดำเนินโครงการสลากฯ ตามมติคณะรัฐมนตรี (7 มกราคม 2568) ซึ่งมีหลักการฯ คงเดิมตามมติคณะรัฐมนตรี (20 กรกฎาคม 2564) และมอบหมายฝ่ายเลขานุการฯ ประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ระยะเวลาการยื่นข้อเสนอขอรับการสนับสนุนเงินจากการออกสลากฯ หลักเกณฑ์และแนวทางในการพิจารณาการออกสลากฯ บนเว็บไซต์ของสำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ (สคร.) และสำนักงานฯ โดยกำหนดระยะเวลาการยื่นขอรับการสนับสนุนเงินจากการออกสลากฯ 1 เดือน หลังจากการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ และคณะทำงานกลั่นกรองโครงการสลากการกุศล (คณะทำงานฯ) กลั่นกรองโครงการที่ขอรับการสนับสนุนจากโครงการสลากฯ (โครงการที่ขอรับการสนับสนุนฯ) ที่ได้ยื่นข้อเสนอตามหลักเกณฑ์และแนวทางในการพิจารณาการออกสลากฯ โดยจัดลำดับความสำคัญของโครงการตามความจำเป็นและความพร้อมของการดำเนินโครงการ รวมถึงแผนการเบิกจ่ายเงินโครงการกำหนดกรอบระยะเวลาการดำเนินโครงการสลากฯ ตามมติคณะรัฐมนตรี (7 มกราคม 2568)
ต่อมา สคร. และสำนักงานฯ ได้ประชาสัมพันธ์เผยแพร่หลักการฯ และรายละเอียดข้อมูลโครงการ ที่ขอรับการสนับสนุนฯ ตามมติคณะกรรมการฯ บนเว็บไซต์ของ สคร. และสำนักงานฯ พร้อมทั้งกำหนดให้หน่วยงานที่ประสงค์ขอรับการสนับสนุนยื่นขอรับการสนับสนุนตามรายละเอียดข้อมูลโครงการที่ขอรับการสนับสนุนฯ มายัง สคร. ระหว่างวันที่ 24 มกราคม 2568 ถึงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2568 (ระยะเวลา 30 วัน) โดยเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2568 มีหน่วยงานอื่นยื่นข้อเสนอโครงการที่ขอรับการสนับสนุน รวมทั้งสิ้น 127 โครงการ วงเงินรวม 35,639.60 ล้านบาท
1.2 การประชุมครั้งที่ 2/2568 เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2568 คณะกรรมการฯ ได้พิจารณาการกลั่นกรองโครงการสลากฯ ของคณะทำงานฯ ตามแนวทางการดำเนินโครงการสลากฯ [ตามข้อ 1.1 (2)] และมีมติเห็นชอบให้เสนอ กค. เพื่อนำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณา ดังนี้
(1) เห็นชอบให้มีการออกสลากการกุศล เพื่อสนับสนุนโครงการที่ผ่านการพิจารณาในรอบแรก จำนวน 7 โครงการ วงเงิน 5,308.14 ล้านบาท สรุปได้ ดังนี้
(1.1) โครงการพัฒนาศักยภาพ Outstanding Development Opportunity Scholarship (ODOS) เพื่อขยายโอกาสและพัฒนาประเทศ โดยจะส่งเยาวชนซึ่งเป็นตัวแทนจาก 878 อำเภอ ทั่วประเทศ และจากกรุงเทพมหานคร 50 เขต จำนวนไม่น้อยกว่า 928 คน ไปศึกษาและฝึกอบรมเกี่ยวกับเทคโนโลยี
ระยะสั้นในต่างประเทศ เพื่อยกระดับทักษะดิจิทัลใหม่
(1.2) โครงการสรรหาและเตรียมความพร้อมนักเรียนทุนการศึกษาเพื่อขยายโอกาสและพัฒนาประเทศ [Outstanding Development Opportunity Scholarship (ODOS)] สำหรับทุนการศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) และระดับปริญญาตรีในต่างประเทศ โดยขอรับการสนับสนุนเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการจัดสอบเพื่อสรรหาและเลือกสรรนักเรียนทุนเพื่อศึกษาต่อต่างประเทศ และค่าใช้จ่ายในการจัด Boot Camp และการทดสอบภาษาอังกฤษ (Mock test) เพื่อให้ทุนการศึกษาระดับ ปวส. จำนวน 60 ทุน และปริญญาตรีในต่างประเทศ จำนวน 140 ทุน รวม 200 ทุน [ตามข้อ (1.3) – (1.5)]
(1.3) โครงการทุนการศึกษาเพื่อขยายโอกาสและพัฒนาประเทศ [Outstanding Development Opportunity Scholarship (ODOS)] สำหรับทุนการศึกษาระดับปริญญาตรีในต่างประเทศ ณ สหรัฐอเมริกา โดยขอรับการสนับสนุนทุนการศึกษา จำนวน 60 ทุน ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STEM)
โดยแบ่งเป็น 2 รุ่น รุ่นละ 30 ทุน
(1.4) โครงการทุนการศึกษาเพื่อขยายโอกาสและพัฒนาประเทศ [Outstanding Development Opportunity Scholarship (ODOS)] สำหรับทุนการศึกษาระดับปริญญาตรีในต่างประเทศ ณ สหราชอาณาจักร โดยขอรับการสนับสนุนทุนการศึกษา จำนวน 50 ทุน ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STEM) โดยแบ่งเป็น 2 รุ่น รุ่นละ 25 ทุน
(1.5) โครงการทุนการศึกษาเพื่อขยายโอกาสและพัฒนาประเทศ [Outstanding Development Opportunity Scholarship (ODOS)] สำหรับทุนการศึกษาระดับ ปวส. และระดับปริญญาตรีในต่างประเทศ ณ เครือรัฐออสเตรเลีย โดยขอรับการสนับสนุน ทุนการศึกษาระดับ ปวส. จำนวน 60 ทุน และระดับปริญญาตรี จำนวน 30 ทุน (รวม 90 ทุน) ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STEM) โดยแบ่งเป็น 2 รุ่น รุ่นละ 45 ทุน
(1.6) โครงการทุนการศึกษาเพื่อขยายโอกาสและพัฒนาประเทศ [Outstanding Development Opportunity Scholarship (ODOS)] สำหรับทุนการศึกษาระดับปริญญาตรีในประเทศ โดยขอรับการสนับสนุนทุนการศึกษาจำนวน 2,200 คน ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STEM) โดยแบ่งเป็น 6 รุ่น รุ่นละ 1,100 คน (ผู้รับทุนรัฐบาลจากโครงการสลากฯ จำนวน 700 คน และผู้รับทุนรัฐบาลจากโครงการสลากฯ และบางส่วนจากทุนสถาบันอุดมศึกษาเป็นค่าเล่าเรียนตามระเบียบของสถาบันการศึกษา จำนวน 400 คน)
(1.7) โครงการทุนการศึกษาเพื่อขยายโอกาสและพัฒนาประเทศ [Outstanding Development Opportunity Scholarship (ODOS)] สำหรับทุกการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายและ ปวส. ในประเทศ โดยขอรับการสนับสนุนการศึกษา จำนวน 4,800 คน ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STEM) โดยแบ่งเป็น 4 รุ่น รุ่นละ 1,200 คน
หมายเหตุ : กรอบวงเงินตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 7 มกราคม 2568 จำนวน 10,000 ล้านบาท คงเหลือวงเงินทั้งสิ้น 4,619.86 ล้านบาท
ทั้งนี้ เห็นควรมอบหมายให้คณะทำงานฯ ตรวจสอบรายละเอียดข้อมูลในด้านความจำเป็นและความพร้อมของโครงการที่ขอรับการสนับสนุนฯ เพิ่มเติม เพื่อนำเสนอต่อคณะกรรมการฯ อีกครั้งหนึ่ง
(2) มอบหมายให้สำนักงานฯ ดำเนินการ ดังนี้
(2.1) เป็นผู้จัดพิมพ์ จัดจำหน่าย และจ่ายเงินรางวัลสลากฯ
(2.2) ประสานงานกับหน่วยงานเจ้าของโครงการที่ได้รับการสนับสนุนฯ เพื่อดำเนินการตามขั้นตอนการออกสลากฯ การขออนุญาตการออกสลากฯ โดยปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง และการนำส่งเงินให้หน่วยงานเจ้าของโครงการตามที่คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบ
(2.3) จัดทำแผนการออกสลากฯ และแผนการใช้เงินของแต่ละโครงการ และรายงานต่อคณะกรรมการฯ เพื่อประโยชน์ในการกำกับ และติดตามการดำเนินโครงการที่ได้รับการสนับสนุนฯ ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้
(3) นำเสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อมอบหมายให้คณะกรรมการฯ ดำเนินการ ดังนี้
(3.1) ให้คณะกรรมการฯ มีอำนาจในการกำหนดระยะเวลาผูกพันวงเงิน ขยายระยะเวลาผูกพันวงเงิน หรือขยายระยะเวลาดำเนินการตามแผนเบิกจ่ายตามเหตุผลความจำเป็นแล้วแต่กรณี ทั้งนี้ หากคณะกรรมการฯ พิจารณาแล้วเห็นว่าโครงการดังกล่าวไม่สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ได้ ให้นำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณายกเลิกการสนับสนุนเงินจากการออกสลากฯ ให้โครงการดังกล่าว
(3.2) เปลี่ยนแปลงรายละเอียดการใช้เงินภายในโครงการที่ได้รับการสนับสนุนฯ โดยจะต้องไม่เปลี่ยนแปลงเป็นกิจกรรมที่แตกต่างจากโครงการ ที่ได้นำเสนอคณะรัฐมนตรีให้ความเห็นชอบ ทั้งนี้ โครงการที่ได้รับการสนับสนุนฯ [ตามข้อ 1.2 (1)] เป็นในส่วนของทุนการศึกษา เห็นควรให้ดำเนินการสนับสนุนตามจำนวนผู้รับทุนการศึกษา ที่หน่วยงานเสนอขอรับการสนับสนุนเท่านั้น โดยให้นำเงินเหลือจ่ายโอนเข้ารายได้แผ่นดินและในกระบวนการคัดเลือกผู้มีสิทธิรับทุน ควรดำเนินการอย่างโปร่งใส ชัดเจน รอบคอบและรัดกุมโดยยึดหลักธรรมาภิบาล ความถูกต้อง และความเป็นธรรม เพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ของโครงการในการ
ลดความเหลื่อมล้ำ ตลอดจนเปิดโอกาสให้ผู้ที่มีคุณสมบัติเหมาะสมได้รับทุนอย่างเท่าเทียม
2. ประมาณการรายจ่ายตามสัดส่วนการจัดสรรรายได้จากการจำหน่ายสลากฯ มีรายละเอียดสรุปได้ ดังนี้
หน่วย : ล้านบาท
| การจัดสรรรายได้ จากการจำหน่ายสลากฯ | ปีที่ 1 (24) งวด งวดละ 11 ล้านฉบับ | ปีที่ 2 (24) งวด งวดละ 11 ล้านฉบับ | ปีที่ 3 (3) งวด 2 งวดแรก งวดละ 11 ล้านฉบับ งวดที่ 3 5.55 ล้านฉบับ | รวม |
| เงินรางวัล (ร้อยละ 60) | 12,672.00 | 12,672.00 | 1,322.66 | 26,666.66 |
| เงินสนับสนุน โครงการสลากฯ (ไม่เกินร้อยละ 22.5) | 4,752.00 | 4,752.00 | 496.00 | 10,000.00 |
| ภาษีการพนัน (ร้อยละ 0.5) | 105.60 | 105.60 | 11.02 | 222.22 |
| ค่าบริหารงาน (ไม่เกินร้อยละ 17) | 3,590.40 | 3,590.40 | 374.75 | 7,555.55 |
| รวม | 21,120.00 | 21,120.00 | 2,204.43 | 44,444.43 |
หมายเหตุ : คำนวณจากการจำหน่ายสลากฯ ฉบับละ 80 บาท
3. กรณีคณะรัฐมนตรีพิจารณาให้ความเห็นชอบโครงการสลากฯ จะมีการออกสลากฯ ในวงเงิน 10,000 ล้านบาท งวดละไม่เกิน 11 ล้านฉบับ ซึ่งต้องใช้ระยะเวลาดำเนินการประมาณ 2 ปี ทำให้ปริมาณการออกสลากกินแบ่งรัฐบาลลดลง และส่งผลกระทบต่อการนำส่งเงินเป็นรายได้แผ่นดินประมาณปีละ 4,857.60 ล้านบาท ทั้งนี้ กค. ได้จัดทำรายละเอียดข้อมูลประกอบการขออนุมัติต่อคณะรัฐมนตรีตามมาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 เรียบร้อยแล้ว
4. คณะกรรมการฯ ได้พิจารณาแล้วเห็นว่า ทั้ง 7 โครงการ เป็นโครงการที่มีความพร้อม ความจำเป็น และเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของโครงการสลากฯ สามารถเข้าถึงแหล่งเงินเพื่อดำเนินโครงการให้บรรลุวัตถุประสงค์ของโครงการทำให้ประชาชนได้รับการศึกษา การบริการสาธารณสุขและบริการขั้นพื้นฐานที่มีประสิทธิภาพอย่างทั่วถึงมากขึ้น ซึ่งจะเป็นการช่วยให้คุณภาพชีวิตของประชาชนดีขึ้นและลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมอีกทางหนึ่ง
