คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติงบประมาณ รายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 งบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น วงเงิน 1,309.76 ล้านบาท เพื่อดำเนินแผนงาน/โครงการฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย ปี 2567 เพิ่มเติม ประกอบด้วย (1) โครงการฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย ปี 2567 วงเงิน 848.66 ล้านบาท และ (2) โครงการฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัยภาคใต้ ปี 2567 วงเงิน 461.10 ล้านบาท ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (กษ.) เสนอ
สาระสำคัญ
1. คณะรัฐมนตรีมีมติ (5 พฤศจิกายน 2567) ได้อนุมัติงบประมาณปี 2568 งบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น เพื่อดำเนินงานแผนงาน/โครงการฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย ปี 2567 (ช่วงภัยวันที่ 14 กรกฎาคม – 31 ตุลาคม 2567) จำนวน 8 โครงการ วงเงิน 2,553.01 ล้านบาท เช่น โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวของเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย (กรมการค้าข้าว) จำนวน 1,571.35 ล้านบาท และโครงการส่งเสริมทางเลือกอาชีพด้านประมงการเลี้ยงสัตว์น้ำในบ่อพลาสติกและในกระชังบก (กรมประมง) จำนวน 23.92 ล้านบาท
2. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ดำเนินการตามโครงการดังกล่าว ตั้งแต่วันที่ 14 กรกฎาคม – 31 ตุลาคม 2567 แต่งบประมาณในการดำเนินการที่ผ่านมาไม่เพียงพอกับการช่วยเหลือเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย รวมถึงไม่ครอบคลุมกลุ่มเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัยในพื้นที่ภาคใต้ ปี 2567 ช่วงภัยวันที่ 20 พฤศจิกายน – 31 ธันวาคม 2567 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงได้จัดทำเรื่อง ขออนุมัติงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น พ.ศ. 2568 เพื่อดำเนินแผนงาน/โครงการ ฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย ปี 2567 เพิ่มเติม เสนอศูนย์ปฏิบัติการช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย วาตภัย และดินโคลนถล่ม (ศปช.) โดยในคราวประชุม ครั้งที่ 2/68 เมื่อวันที่ 11 มีนาคม 2567 ที่ประชุม ศปช. มีมติเห็นชอบกรอบวงเงินงบประมาณ จำนวน 1,989.72 ล้านบาท ตามที่ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เสนอ โดยขอให้ดำเนินการตามขั้นตอน ระเบียบ และกฎหมายที่เกี่ยวข้องอย่างเคร่งครัด เพื่อให้การดำเนินโครงการเป็นไปด้วยความโปร่งใส และใช้งบประมาณอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด ทั้งนี้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้ขอให้สำนักงบประมาณ (สงป.) และกระทรวงการคลัง (กรมบัญชีกลาง) ตรวจสอบความซ้ำซ้อน ความถูกต้องให้เป็นไปตามระเบียบและกฎหมาย ที่เกี่ยวข้องต่อไป
3. เพื่อให้การช่วยเหลือครอบคลุมเกษตรกรทั่วประเทศ รวมทั้งช่วยให้เกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย ปี 2567 สามารถฟื้นฟูและประกอบอาชีพทางการเกษตรได้อย่างต่อเนื่องและรวดเร็ว รวมทั้งเป็นการบรรเทาความเดือดร้อนและสร้างขวัญกำลังใจให้เกษตรกรมีความมั่นใจว่า รัฐบาลเล็งเห็นความสำคัญของอาชีพเกษตรกรรมและมีความห่วงใยความเป็นอยู่ของเกษตรกร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงขออนุมัติงบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น เพื่อดำเนินแผนงาน/โครงการฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย ปี 2567 เพิ่มเติม จำนวน 8 โครงการ วงเงิน 1,309.76 ล้านบาท โดยมีรายละเอียดสรุปได้ ดังนี้
| โครงการ/รายละเอียด | งบประมาณ (ล้านบาท) |
| 1. การฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัยปี 2567 (รวม 2 โครงการ) รวมวงเงิน 848.66 ล้านบาท | |
| (1) โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวของเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย (กรมการข้าว) วัตถุประสงค์ เพื่อลดค่าใช้จ่ายในการซื้อปัจจัยการผลิตของเกษตรกร ลดต้นทุนการผลิตข้าว วิธีดำเนินการ สนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าว สารชีวภัณฑ์ ปุ๋ยเคมีและปุ๋ยอินทรีย์ชนิดน้ำให้แก่เกษตรกรตามพื้นที่ปลูกข้าวจริงที่ประสบอุทกภัย (ครัวเรือนละไม่เกิน 30 ไร่) ในพื้นที่ 58 จังหวัด (เช่น เชียงราย บึงกาฬ) เพิ่มเติม ที่เกินจากกรอบวงเงินตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2567 ระยะเวลาดำเนินการ พฤศจิกายน 2567 – มิถุนายน 2568 | 820.21 |
| (2) โครงการส่งเสริมทางเลือกอาชีพด้านประมง การเลี้ยงสัตว์น้ำในบ่อพลาสติกและในกระชังบก (กรมประมง) วัตถุประสงค์ เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัยด้านประมง ปี 2567 ในพื้นที่ 30 จังหวัด (เช่น ลำพูน พิษณุโลก) และส่งเสริมอาชีพเกษตรกรเลี้ยงสัตว์น้ำในบ่อพลาสติกและในกระชังบก วิธีดำเนินการ สนับสนุนปัจจัยการผลิตให้กับเกษตรกร ดังนี้ (2.1) พันธุ์ปลาดุก จำนวน 800 ตัว อาหาร สัตว์น้ำนำร่อง จำนวน 120 กิโลกรัม และบ่อพลาสติก ขนาด 3.5 x 6 เมตร จำนวน 1 ผืนต่อราย (2.2) พันธุ์ปลาดุก จำนวน 800 ตัว อาหารสัตว์น้ำนำร่อง จำนวน 120 กิโลกรัมและกระชังบก ขนาด 3 x 5.5 x 1.3 เมตร จำนวน 1 กระชังต่อราย (2.3) พันธุ์กบ จำนวน 800 ตัว อาหารสัตว์น้ำนำร่อง จำนวน 120 กิโลกรัม และกระชังบก ขนาด 2 x 4 x 1.2 เมตร จำนวน 1 กระชังต่อราย ระยะเวลาดำเนินการ พฤศจิกายน 2567 – กันยายน 2568 | 28.45 |
| 2. การฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัยภาคใต้ ปี 2567 (รวม 6 โครงการ) รวมวงเงิน 461.10 ล้านบาท | |
| 2.1 การฟื้นฟูอาชีพหลังน้ำลด (รวม 3 โครงการ) รวมวงเงิน 128 ล้านบาท | |
| (1) โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวที่ประสบ อุทกภัยภาคใต้ (กรมการข้าว) วัตถุประสงค์ เพื่อลดค่าใช้จ่ายในการซื้อปัจจัยการผลิตและลดต้นทุนการผลิตข้าวของเกษตรกรในพื้นที่ภาคใต้ วิธีดำเนินการ สนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าว สารชีวภัณฑ์ ปุ๋ยเคมี และปุ๋ยอินทรีย์ชนิดน้ำให้แก่เกษตรกรตามพื้นที่ปลูกข้าวจริงที่ประสบอุทกภัย (ครัวเรือนละไม่เกิน 30 ไร่) ในพื้นที่ 9 จังหวัดภาคใต้ (เช่น ยะลา สงขลา ชุมพร) ระยะเวลาดำเนินการ มกราคม – กรกฎาคม 2568 | 51.16 |
| (2) โครงการส่งเสริมทางเลือกอาชีพด้านประมง เพื่อฟื้นฟูผู้ประสบอุทกภัย ภาคใต้ (กรมประมง) วัตถุประสงค์ เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัยด้านประมง ในพื้นที่ภาคใต้ ปี 2567 จำนวน 8 จังหวัด (เช่น ปัตตานี นราธิวาส) ให้กลับมาประกอบ อาชีพเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำต่อไปได้ วิธีดำเนินการ สนับสนุนปัจจัยการผลิตให้กับเกษตรกร (เพื่อเลี้ยงในบ่อดิน) โดยเกษตรกรเลือกได้ 1 กิจกรรม ดังนี้ 1) พันธุ์ปลาดุก จำนวน 700 ตัว และอาหารสัตว์น้ำนำร่อง จำนวน 120 กิโลกรัม 2) พันธุ์ปลานิล จำนวน 700 ตัว และอาหารสัตว์น้ำนำร่อง จำนวน 120 กิโลกรัมระยะเวลาดำเนินการ มกราคม – กันยายน 2568 | 62.40 |
| (3) โครงการฟื้นฟูอาชีพเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัยด้านปศุสัตว์ภาคใต้ ปี 2567 (กรมปศุสัตว์) วัตถุประสงค์ ส่งเสริมอาชีพการเลี้ยงสัตว์ปีกและปลูกพืชอาหารสัตว์สำหรับลดรายจ่ายและเพิ่มรายได้ในครัวเรือนในระยะสั้นเร่งด่วนวิธีดำเนินการสนับสนุน พันธุ์สัตว์ปีกและปัจจัยการผลิต (เกษตรกรเลือกได้ 1 เมนูอาชีพ ได้แก่ ไก่พื้นเมือง เป็ดเทศ และพืชอาหารสัตว์) โดยกรมปศุสัตว์จัดอบรมถ่ายทอดความรู้ให้แก่เกษตรกร ที่เข้าร่วมโครงการและให้เกษตรกรจัดทำคำขอซื้อพันธุ์สัตว์ปีกและปัจจัยการผลิตตามรายการที่เลือกไว้ไปยังปศุสัตว์จังหวัดเพื่อพิจารณาอนุมัติการจัดซื้อดังกล่าวเมื่อเกษตรกรจัดซื้อพันธุ์สัตว์ปีกและปัจจัยการผลิตตามคำขอซื้อที่ปศุสัตว์จังหวัดอนุมัติแล้ว ให้ผู้ขายหรือคู่สัญญาส่งมอบพันธุ์สัตว์ปีกและปัจจัยการผลิต ณ พื้นที่ฟาร์มเกษตรกรตามโครงการดังกล่าว โดยเมื่อคณะกรรมการตรวจรับพันธุ์สัตว์ปีกและปัจจัยการผลิตได้ตรวจรับพันธุ์สัตว์ปีกและปัจจัยการผลิตครบถ้วนแล้ว ให้ลงลายมือชื่อเพื่อนำไปใช้ในการเบิกจ่ายเงินอุดหนุน ระยะเวลาดำเนินการ มกราคม – ธันวาคม 2568 | 14.44 |
| 2.2 การฟื้นฟูพื้นที่เกษตรและซ่อมแซมเครื่องจักรกลเกษตร (รวม 2 โครงการ) รวมวงเงิน 231.05 ล้านบาท | |
| (1) โครงการฟื้นฟูพื้นที่การเกษตรและปรับเปลี่ยนการผลิตตามแผนที่เกษตรเพื่อการบริหารจัดการเชิงรุก (Agri-Map) ในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากอุทกภัยภาคใต้ ปี 2567 (กรมพัฒนาที่ดิน) วัตถุประสงค์ เพื่อฟื้นฟูและปรับปรุงดินหลังน้ำลดและปรับเปลี่ยนการผลิตในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อภัยพิบัติทางการเกษตรตาม Agri-Map ให้เกษตรกรสามารถใช้ประโยชน์ที่ดินตามความเหมาะของพื้นที่ จำนวน 8 จังหวัด (เช่น ชุมพร ระนอง) วิธีดำเนินการ สนับสนุนปัจจัยการผลิตเพื่อฟื้นฟูและปรับปรุงบำรุงดินหลังน้ำลด ได้แก่ พืชปุ๋ยสด ปุ๋ยหมัก และน้ำหมักชีวภาพปรับเปลี่ยนการผลิตในพื้นที่ตามแผนที่เกษตรเพื่อการบริหารจัดการเชิงรุก (Agri-Map) ระยะเวลาดำเนินการ ธันวาคม 2567 – กันยายน 2568 | 33.25 |
| (2) โครงการสกัดการระบาดของโรคแมลงศัตรูพืช และการสนับสนุนพันธุ์พืช และปัจจัยการผลิตเพื่อช่วยเหลือเกษตรกรที่ประสบอุทกภัยภาคใต้ ปี 2567/2568 (กรมวิชาการเกษตร) วัตถุประสงค์ เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัยในพื้นที่จังหวัดภาคใต้ จำนวน 10 จังหวัด (เช่น พัทลุง สงขลา) โดยการสนับสนุนพันธุ์พืชรวมถึงปัจจัยการผลิตให้เกษตรกรสามารถประกอบอาชีพได้อย่างต่อเนื่องวิธีดำเนินการ 1) ใช้สารเคมีสกัดการระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืชฉุกเฉินในพื้นที่ประสบอุทกภัยภาคใต้ 2) ฟื้นฟูและจัดการพืชหลังน้ำลดด้วยสารชีวภัณฑ์ 3) พัฒนาอาชีพการเกษตร ดำเนินการสนับสนุนก้อนเชื้อเห็ดเศรษฐกิจ และ 4) ซ่อมแซมและฟื้นฟูเครื่องจักรกลเกษตรขนาดเล็กหลังน้ำท่วม ระยะเวลาดำเนินการ เมษายน – กันยายน 2568 | 197.80 |
| 2.3 มาตรการลดภาระหนี้สินของสมาชิกสถาบันเกษตรกร/กลุ่มเกษตรกร (กรมส่งเสริมสหกรณ์) (1 โครงการ 2 กิจกรรม) รวมวงเงิน 102.05 ล้านบาท | |
| กิจกรรมที่ 1 การชดเชยดอกเบี้ยเงินกู้ให้แก่เกษตรกรสมาชิกสหกรณ์/ กลุ่มเกษตรกรที่ประสบอุทกภัยภาคใต้ ปี 2567 วัตถุประสงค์ เพื่อเป็นการช่วยเหลือ บรรเทาภาระหนี้สินของสมาชิกสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรที่ประสบอุทกภัยภาคใต้ ปี 2567 และผลผลิตทางการเกษตรที่ได้รับความเสียหาย ช่วงภัย 20 พฤศจิกายน – 31 ธันวาคม 2567 วิธีดำเนินการ รัฐบาลชดเชยดอกเบี้ยเงินกู้ให้สหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรแทนสมาชิก ต้นเงินกู้ไม่เกิน 3 แสนบาท ในอัตราร้อยละ 3 ต่อปี เป็นระยะเวลา 1 ปี ทั้งนี้ ส่วนต้นเงินกู้ที่เกินกว่า 3 แสนบาท คิดดอกเบี้ยในอัตราปกติ | 52.05 |
| กิจกรรมที่ 2 ชดเชยความเสียหายของทรัพย์สินของสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรที่ได้รับผลกระทบจากอุทกภัยภาคใต้ปี 2567 วัตถุประสงค์ เพื่อเป็นการช่วยเหลือชดเชยความเสียหายของทรัพย์สินสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรที่ได้รับผลกระทบ จากอุทกภัยภาคใต้ ปี 2567 ช่วงภัย 20 พฤศจิกายน – 31 ธันวาคม 2567 วิธีดำเนินการ 1) จัดจ้าง ซ่อมแซมทรัพย์สิน ครุภัณฑ์ อุปกรณ์การผลิตและอุปกรณ์การตลาดของสถาบันเกษตรกร ที่สหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรให้อยู่ในสภาพที่ใช้งานได้ปกติ2) จัดจ้าง ซ่อมแซม ปรับปรุง อาคารสิ่งปลูกสร้างที่ใช้เก็บพืชผลทางการเกษตร3) จัดซื้อ ทดแทนทรัพย์สิน ครุภัณฑ์ อุปกรณ์การผลิตและอุปกรณ์การตลาดที่เสียหายและไม่สามารถใช้งานได้ | 50.00 |
4. สำนักงบประมาณ ได้นำเรื่องดังกล่าวเสนอนายกรัฐมนตรีพิจารณา โดยนายกรัฐมนตรีเห็นชอบให้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ใช้จ่ายงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 งบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น ภายในกรอบวงเงิน 1,309.76 ล้านบาท เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย ปี 2567 เพิ่มเติม จำนวน 8 โครงการ สำหรับ 6 หน่วยรับงบประมาณ และขอให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พิจารณาดำเนินการ ดังนี้
4.1 ให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จัดทำรายละเอียด หลักเกณฑ์และวิธีดำเนินงาน โดยคำนึงถึงการประกาศเขตพื้นที่ประสบสาธารณภัย/เขตการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉิน จำนวนพื้นที่ให้ความช่วยเหลือเกษตรกรที่เพาะปลูกหรือทำการเกษตร และหลักเกณฑ์การใช้จ่ายเงินทดรองราชการ เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉิน ตามความจำเป็นเหมาะสม สอดคล้องกับข้อเท็จจริง ตลอดจนการกำหนดกลไกในการตรวจสอบในรูปแบบคณะกรรมการระดับต่างๆ ด้วยความรอบคอบ และเป็นไปตามขั้นตอนของกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับและมติคณะรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้องด้วย
4.2 ให้หน่วยรับงบประมาณที่เกี่ยวข้องเร่งจัดทำแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณ เพื่อขอทำความตกลงในรายละเอียดกับสำนักงบประมาณ ตามขั้นตอนต่อไป
