นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เป็นประธานในพิธีลงนามบันทึกความเข้าใจ (Memorandum of Understanding : MOU) “การเชื่อมโยงและปรับปรุงฐานข้อมูลประชาชนในกลุ่มเปราะบางและกลุ่มคนพิการ และการจัดทำฐานข้อมูลผู้สูงอายุตามสิทธิ/สวัสดิการที่จะได้รับรายบุคคลเพื่อบูรณาการข้อมูลจากทุกภาคส่วนที่ขับเคลื่อนงานด้านผู้สูงอายุ” จัดโดยกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ร่วมกับสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยมีนายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ นายพิชัย นริพทะพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ นายเดชอิศม์ ขาวทอง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข นายพรหมินทร์ เลิศสุริย์เดช เลขาธิการนายกรัฐมนตรี และนายอนุกูล ปีดแก้ว ปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ หัวหน้าส่วนราชการ องค์การมหาชน หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนสื่อมวลชนร่วมเป็นสักขีพยานในครั้งนี้ด้วย
นายกรัฐมนตรีได้เยี่ยมชมบูธนิทรรศการด้านข้อมูล One Data : All Right ณ บริเวณโถงกลาง ตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาลประกอบด้วยนิทรรศการสำคัญในมิติต่างๆ 5 ด้าน ประกอบด้วย 1. มิติด้านรายได้(กระทรวงการคลัง) 2. มิติด้านการมีงานทำ (กระทรวงแรงงาน) 3. มิติด้านสุขภาพ (กระทรวงสาธารณสุข) 4. มิติด้านศึกษา (กระทรวงศึกษาธิการ) และ 5. มิติด้านสวัสดิการสังคม (กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์) รวมทั้งนิทรรศการของสถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) ซึ่งเป็นการนำเสนอถึงความคืบหน้าการบูรณาการการเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างกันอย่างเป็นระบบของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งมุ่งมั่นในการบูรณาการและวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่จากหลากหลายภาคส่วน เพื่อเสริมสร้างการวางแผนเชิงนโยบายที่มีประสิทธิภาพและขับเคลื่อนประเทศไทยไปสู่การเป็น Data-Driven Nation อย่างแท้จริง โดยมีเป้าหมายสูงสุดคือการบูรณาการข้อมูลเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมที่ยั่งยืน
จากนั้น นายกรัฐมนตรีได้เป็นประธานสักขีพยานในพิธีลงนามบันทึกความเข้าใจ (Memorandum of Understanding : MOU) “การเชื่อมโยงและปรับปรุงฐานข้อมูลประชาชนในกลุ่มเปราะบางและกลุ่มคนพิการ และการจัดทำฐานข้อมูลผู้สูงอายุตามสิทธิ/สวัสดิการที่จะได้รับรายบุคคลเพื่อบูรณาการข้อมูลจากทุกภาคส่วนที่ขับเคลื่อนงานด้านผู้สูงอายุ” ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 29 ฝ่าย ซึ่งเป็นการบูรณาการความร่วมมือระหว่างกันประกอบด้วย 15 กระทรวง 14 หน่วยงาน ได้แก่ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทรวงกลาโหม กระทรวงการคลัง กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงคมนาคม กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงพาณิชย์ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยุติธรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงสาธารณสุข สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ การประปานครหลวง การประปาส่วนภูมิภาค สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) สถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) กองทุนการออมแห่งชาติ กองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ กรุงเทพมหานคร และเมืองพัทยา เพื่อร่วมกันพัฒนาและเชื่อมโยงฐานข้อมูลให้เป็นระบบที่สามารถใช้ประโยชน์ร่วมกันในการส่งเสริมสิทธิและสวัสดิการ และการวางแผนเชิงนโยบายต่อไป
นายกรัฐมนตรี กล่าวว่า รู้สึกยินดีและเป็นเกียรติที่ได้มาเป็นประธานในพิธีลงนามบันทึกความเข้าใจฯ ซึ่งนับเป็นก้าวสำคัญของประเทศไทยในการวางรากฐาน “ข้อมูล” เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน ซึ่งจากที่ได้เยี่ยมชมบูธนิทรรศการการบูรณาการข้อมูลของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้ง 5 มิติ ทั้งด้านรายได้ ด้านการมีงานทำ ด้านสุขภาพ ด้านศึกษา ด้านสวัสดิการสังคม ของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ถือเป็นการรวบรวมข้อมูลที่มีประโยชน์ต่อประชาชน โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบางต่างๆ ของสังคม ซึ่งจะทำให้มีฐานข้อมูลร่วมกันที่ใหญ่และมีความชัดเจนยิ่งขึ้น ทำให้สามารถลดความซ้ำซ้อนได้มากขึ้น อีกทั้งการเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างกันดังกล่าว ยังทำให้รัฐประหยัดเวลาและสามารถช่วยเหลือประชาชนได้ตรงเป้าหมายและตรงกลุ่มมากขึ้นด้วย
นายกรัฐมนตรีย้ำถึงการเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างกันว่า ไม่ได้เป็นเพียงเรื่องเทคนิคแต่เป็นการปฏิรูปรากฐานการทำงานของรัฐที่จะส่งผลใน 3 มิติสำคัญ ได้แก่
1. ลดความซ้ำซ้อน เพิ่มประสิทธิภาพในการใช้งบประมาณและทรัพยากรของรัฐให้คุ้มค่ามากยิ่งขึ้น เมื่อข้อมูลของกลุ่มเปราะบางถูกเชื่อมโยงกัน หน่วยงานต่างๆ ในระดับพื้นที่จะสามารถทำงานร่วมกันได้ดีขึ้น
ลดการทำงานซ้ำซ้อน ไม่ว่าจะเป็นการลงพื้นที่ การตรวจสอบสิทธิ์ หรือการจ่ายสวัสดิการ ทำให้ภาครัฐสามารถจัดสรรทรัพยากรได้อย่างคุ้มค่า ลดภาระทางการคลังของภาครัฐ
2. การสร้างความเป็นธรรม ลดการตกหล่นของประชาชนในการเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐาน ซึ่งหลายครั้งที่ผ่านมามักพบว่า มีผู้ที่ควรได้รับการช่วยเหลือแต่กลับไม่อยู่ในระบบ เช่น กลุ่มที่ยากจนจริงแต่ไม่มีบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ หรือคนพิการที่ไม่เคยขึ้นทะเบียน การมีข้อมูลที่บูรณาการจะช่วยทำให้กลุ่มคนเหล่านี้กลับมาอยู่ในสายตาของรัฐและได้รับความช่วยเหลืออย่างถูกต้องและเป็นธรรม
3. การส่งเสริมศักยภาพของประชาชนอย่างตรงจุด ด้วยข้อมูลแบบรายบุคคลและรายพื้นที่ หากมีข้อมูลจำนวนกลุ่มเปราะบางและรู้ว่าอยู่ตรงไหน จะทำให้รัฐสามารถช่วยเหลือได้ตรงจุด ไม่ว่าจะเป็น ผู้สูงอายุ
ที่กระจายตัวในชุมชน หรือที่อยู่ติดบ้าน รวมถึงอยู่ติดเตียง ว่ามีจำนวนเท่าไหร่ในแต่ละจังหวัด จะทำให้การจัดสรรเครื่องมือหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ ไปถึงประชาชนได้อย่างครบถ้วน และมีปริมาณเพียงพอตรงกับจำนวนของประชาชนที่เป็นกลุ่มเปราะบางที่ต้องการความช่วยเหลือ ทำให้สามารถพัฒนากลุ่มเปราะบางด้วยการส่งเสริมการเข้าถึงการฝึกทักษะอาชีพเพื่อการมีงานทำและการสร้างรายได้ให้ตนเองและครอบครัวได้มากยิ่งขึ้น
นายกรัฐมนตรี ย้ำว่า การเริ่มต้นแบบนี้เป็นการรวบรวมข้อมูลแบบบูรณาการทำให้มีข้อมูลมากยิ่งขึ้น และตอบโจทย์ประชาชนมากยิ่งขึ้น การดำเนินการดังกล่าวของหลายกระทรวงทำให้เห็นอย่างชัดเจนว่าเกิดประโยชน์กับประชาชนได้จริงๆ แต่มากไปกว่านั้นคือการดำเนินการที่ทำให้เกิด one stop service เพราะเรื่องของเอกสาร เรื่องการขอสวัสดิการของรัฐต่างๆ ต้องไปยื่นเอกสารหลายที่ ตรงนี้รัฐบาลให้ความสำคัญโดยจะทำให้เกิดขึ้นโดยเร็วที่สุดในการยื่นเอกสาร หรือการขอสวัสดิการต่าง ๆ จากรัฐ ให้ใช้เวลาน้อยลงและมีความสะดวกต่อประชาชนมากยิ่งขึ้น สิ่งที่เกิดขึ้นวันนี้แสดงให้เห็นว่าหน่วยงานของรัฐได้มีการบูรณาการข้อมูลร่วมกันแล้ว ทำให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชน รัฐบาลจะดำเนินการอย่างต่อเนื่อง ในนามของนายกรัฐมนตรี ต้องขอขอบคุณหน่วยงานทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง และขอแสดงความยินดีกับทุกท่านที่วันนี้เรามีระบบที่เป็น Big Data รวมข้อมูลของประชาชน เพื่อให้เข้าถึงสวัสดิการของรัฐอย่างทั่วถึงกัน
ด้าน รศ.ดร.ธีรณี อจลากุล ผู้อำนวยการสถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (BDI) กล่าวว่า ภายใต้กรอบความร่วมมือดังกล่าว BDI จะทำหน้าที่ออกแบบระบบที่เชื่อมโยง และวิเคราะห์ข้อมูลจากหน่วยงานภาครัฐ ด้วยเทคโนโลยีที่สอดคล้องกับการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลและมีความมั่นคงปลอดภัย อีกทั้งยังนำ Machine Learning มาใช้ในการสร้างแบบจำลองเพื่อประเมินแนวโน้มของผู้ที่ยังเข้าไม่ถึงสิทธิ เช่น การคาดการณ์พื้นที่ที่มีคนจนแฝง ซึ่งยังไม่ได้รับบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ เพื่อช่วยให้ภาครัฐสามารถจัดบริการได้ตรงกลุ่มมากขึ้น พร้อมสนับสนุนการวิเคราะห์ข้อมูลในหลากหลายมิติ ทั้งรายได้ สุขภาพ การศึกษา การมีงานทำ และสวัสดิการ ผ่านดัชนีความยากจนหลายมิติ (Multidimensional Poverty Index: MPI) พร้อมพัฒนาแดชบอร์ดที่สามารถใช้งานได้จริง เข้าใจง่าย และสอดคล้องกับภารกิจของแต่ละหน่วยงาน นอกจากนี้ BDI ยังให้คำปรึกษาทางวิชาการอย่างต่อเนื่อง เพื่อสนับสนุนให้ทุกหน่วยงานสามารถนำข้อมูลไปใช้วางแผนและให้บริการประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ภารกิจทั้งหมดนี้ดำเนินงานโดยนักวิทยาศาสตร์ข้อมูลและวิศวกรข้อมูลที่มีความรู้และเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีของ BDI ภายใต้แพลตฟอร์มการเชื่อมโยงและวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (ดีทู) หรือ Data Integration and Intelligence Platform (DII) ซึ่งเป็นหนึ่งในโครงการหลักของ BDI โดย DII ไม่ได้เป็นการสร้างระบบข้อมูลขึ้นมาใหม่ แต่ทำหน้าที่บูรณาการและเชื่อมโยงข้อมูลที่มีอยู่แล้วจากหลายภาคส่วน เพื่อให้ประเทศไทยสามารถใช้ประโยชน์จากข้อมูลอย่างเต็มศักยภาพ
