“อนุทิน” มอบอำนาจกองทัพตัดสินใจ เปิด-ปิดด่าน สร้างรั้ว จะไม่เจรจาหากกัมพูชายังใช้โล่มนุษย์สร้างความวุ่นวาย

นายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรี ลงพื้นที่ อ.ขุนหาญ จ.ศรีสะเกษ ระบุว่า ได้มอบอำนาจให้กองทัพตัดสินใจเรื่องการเปิด-ปิดด่าน และการสร้างรั้วตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา เคารพการตัดสินใจของฝ่ายการทหาร ส่วนรัฐบาลจะดำเนินการทางการทูต และเงื่อนไขที่ต้องเจรจาต่าง ๆ ขอย้ำว่าเราไม่ยอมรับเงื่อนไข แต่กัมพูชาต้องยอมรับเงื่อนไขเราเท่านั้น จึงจะดำเนินการเรื่องอื่นต่อไปได้ ซึ่งอยากให้มีความชัดเจนเรื่องนี้ ทั้งนี้ยืนยันว่าไม่มีใครสามารถมาล็อบบี้ตนเองได้ จะทำเพื่อประโยชน์ของคนไทยและประเทศไทยเท่านั้น ดังนั้นจะไม่มีการต่อรองใดๆ ทั้งสิ้น จนกว่าเขาจะรับเงื่อนไขที่เราตั้งไว้

ส่วนการจัดการของรัฐบาล เนื่องจากยังมีอากาศยานไร้คนขับ (โดรน) บินวนอยู่รอบภูมะเขือ จังหวัดศรีสะเกษ เป็นเรื่องการทหารขอให้ทหารตัดสินใจ อยากปักธงไทยตรงไหน ขอให้ไปปักให้คนไทยได้ชื่นใจ ในที่ที่เป็นของคนไทย ขอให้ทหารนำแผ่นดินทุกตารางนิ้วที่กัมพูชารุกล้ำกลับมาเป็นของคนไทย จะสนับสนุนเต็มที่ ส่วนบริเวณพื้นที่บ้านหนองหญ้าแก้ว และบ้านหนองจาน จังหวัดสระแก้ว ที่ยังคงมีเหตุก่อกวน ใช้โล่มนุษย์ของกัมพูชา นั้น ก่อนจะมีการเจรจากัน สิ่งเหล่านี้ต้องถอนตัวออกไปให้หมดเสียก่อน จะไม่มีการเจรจาในระหว่างที่มีการกดดัน มีการติดอาวุธ มีโล่มนุษย์ ด่านชายแดนจะปิดต่อไป นอกจากนี้อาจจะเพิ่มมาตรการควบคุมหากสามารถทำได้

จากที่กระทรวงการต่างประเทศกัมพูชา ได้ออกแถลงการณ์ เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2568 ระบุว่า กัมพูชาได้ยื่นหนังสือประท้วงและคัดค้านอย่างเป็นทางการต่อรัฐบาลไทย เกี่ยวกับเจตนาที่จะใช้กฎหมายภายในประเทศของไทยกับพลเมืองกัมพูชาในหมู่บ้านโจกเจย และหมู่บ้านไปรจัน ตำบลโอเบยเจือน อำเภอโอโจรว จังหวัดบันเตียเมียนเจย โดยมีรายละเอียดกล่าวหาฝ่ายไทยว่า

ฝ่ายไทยอ้างสิทธิ์ใช้กฎหมายภายในประเทศกับพลเมืองกัมพูชาในพื้นที่พิพาท โดยการอ้างสิทธิดังกล่าวของไทยละเมิดพันธกรณีตามกฎบัตรสหประชาชาติ (มาตรา 2 (3) และ 2 (4)) เป็นการละเมิดบันทึกความเข้าใจ MOU 2000 ว่าด้วยการสำรวจและปักปันเขตแดนทางบก ขัดต่ออำนาจหน้าที่ของคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วม ขอเรียกร้องให้ไทยยุติกิจกรรมที่บ่อนทำลายความพยายามลดความตึงเครียด ตามข้อตกลงหยุดยิง

พลตรี วินธัย สุวารี โฆษกกองทัพบก ได้ชี้แจงต่อกรณีนี้ว่า ฝ่ายไทยมีสิทธิและหน้าที่ในการบังคับใช้กฎหมายภายในประเทศกับบุคคลที่อยู่ในเขตดินแดนของไทย ซึ่งเป็นหลักการสากลที่ทุกประเทศยอมรับ และขอยืนยันว่าพื้นที่ที่ฝ่ายไทยอาจจำเป็นต้องดำเนินการก่อนนั้น ไม่ได้อยู่ในเขตของพื้นที่ที่ต่างฝ่ายต่างอ้างสิทธิ์ อย่างที่ฝ่ายกัมพูชาพยายามบิดเบือน แต่อยู่ในเขตอธิปไตยของประเทศไทยอย่างชัดเจน ซึ่งทำให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่างถูกต้องตามหลักอธิปไตยของรัฐ

ส่วนเรื่องพันธกรณีตามกฎบัตรสหประชาชาติ ในมาตรา 2(3) ที่ได้ระบุไว้ว่า “รัฐสมาชิกต้องระงับข้อพิพาทระหว่างประเทศด้วยวิธีสันติ เพื่อไม่ให้สันติภาพและความมั่นคงระหว่างประเทศตกอยู่ในอันตราย” นั้น ในความเป็นจริงกลับพบว่าฝ่ายกัมพูชามักจะเป็นผู้ละเมิด อย่างกรณีการปลุกปั่น จัดฉาก ใช้ประชาชนมาเป็นผู้สร้างสถานการณ์ความรุนแรง

ส่วนในมาตรา 2(4) ที่ระบุว่า รัฐสมาชิกต้องละเว้นจากการคุกคามหรือการใช้กำลังต่อบูรณภาพแห่งดินแดน” กลับเป็นฝ่ายกัมพูชาอีกเช่นกันที่เป็นผู้ละเมิด อย่างกรณีการรุกรานรุกล้ำอธิปไตยไทย ด้วยการนำกำลังทหารพร้อมอาวุธมาวางกำลังในดินแดนอธิปไตยไทย และการแอบลักลอบเข้ามาวางทุ่นระเบิดสังหารบุคคลชนิด PMN-2 ในดินแดนอธิปไตยไทย แม้ว่าจะมีข้อตกลงหยุดยิงแล้วก็ตาม

กรณีที่กล่าวหาว่าเป็นการละเมิดบันทึกความเข้าใจ MOU 2000 ว่าด้วยการสำรวจและปักปันเขตแดนทางบก ขัดต่ออำนาจหน้าที่ของคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมนั้น ต่อกรณีนี้เป็นฝ่ายกัมพูชาอีกเช่นกันที่เป็นผู้ละเมิดบันทึกความเข้าใจ MOU 2000 ด้วยการละเลย ไม่จริงใจ ปล่อยให้มีการก่อสร้างอาคาร สถานที่ บ้านเรือนชุมชน ทั้งในเขตพื้นที่ที่ต่างฝ่ายต่างอ้างสิทธิ์ และในเขตพื้นที่อธิปไตยของไทย ฝ่ายไทยได้ทำการประท้วงตามข้อกำหนด MOU 2000 จำนวนกว่า 500 ครั้งตลอดแนวชายแดนไทย–กัมพูชา แต่ฝ่ายกัมพูชาเพิกเฉยและไม่ยอมแก้ไขมากว่า 20 ปี

การที่กัมพูชาเรียกร้องให้ไทยยุติกิจกรรมที่บ่อนทำลายความพยายามลดความตึงเครียด ตามข้อตกลงหยุดยิงนั้น เป็นฝ่ายกัมพูชาเองที่เป็นผู้สนับสนุนและดำเนินการแบบไม่เปิดเผย เพื่อให้มีกิจกรรมการชุมนุมของประชาชนในบริเวณพื้นที่ดังกล่าว ด้วยท่าทีที่ก้าวร้าว และมีการใช้ความรุนแรงกับเจ้าหน้าที่ตำรวจไทยในเขตอธิปไตยของไทย จนมีเจ้าหน้าที่ได้รับบาดเจ็บจำนวนหลายราย

จึงขอยืนยันว่าฝ่ายไทยมีเจตนาที่จะแก้ไขปัญหาชายแดนโดยสันติวิธี โดยจะไม่ใช้กำลังรุกรานใคร การดำเนินการในสิ่งต่างๆ ที่จำเป็นนั้น อยู่ภายใต้กรอบกติกาสากลและกฎหมายไทย เพื่อรักษาอธิปไตย และปกป้องตนเองจากการคุกคามของฝ่ายกัมพูชา

นอกจากนี้ กองทัพบกยังได้ชี้แจงข้อมูลหลักเขตแดนที่ 42–43 เป็นไปตามกรอบ JBC พร้อมเรียกร้องกัมพูชาหยุดบิดเบือนความจริง และให้ชาวกัมพูชาที่รุกล้ำเขตไทยย้ายออกนอกพื้นที่

กรณีสำนักงานเลขาธิการว่าด้วยกิจการชายแดนกัมพูชา แถลงการณ์วันที่ 21 กันยายน 2568 ว่า พบการเผยแพร่ข้อมูลผ่านบัญชี Facebook Page ชื่อ “Royal Thai Army: Update” เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2568 โดยใช้แผนผังที่แสดงลักษณะภูมิศาสตร์และตำแหน่งหลักเขตแดน ซึ่งเป็นบันทึกการประชุมลงวันที่ 24 พฤศจิกายน 2017 (พ.ศ. 2560) และภาคผนวกของบันทึกการประชุมลงวันที่ 28 ธันวาคม 2016 (พ.ศ. 2559) ของคณะกรรมการรังวัดร่วมกัมพูชา–ไทย ซึ่งเป็นผลจากการสำรวจหาตำแหน่งที่แท้จริงของหลักเขตแดนหมายเลข 42 และหมายเลข 43 ในพื้นที่หมู่บ้านไปรจัน โดยมีการบิดเบือนให้เข้าใจผิดไปว่า คณะผู้บริหารของสำนักงานเลขาธิการว่าด้วยกิจการพรมแดน (ฯพณฯ ลาย เซียงลี) ได้ลงนามยอมรับเส้นเขตแดนอย่างเป็นทางการในพื้นที่หมู่บ้านไปรจัน ซึ่งอยู่ระหว่างหลักเขตแดนหมายเลข 42 และหมายเลข 43

โดยกล่าวว่า เอกสารดังกล่าว ที่เป็นเพียงแบบร่างแสดงลักษณะภูมิศาสตร์และตำแหน่งพิกัดหลักเขตแดนของบันทึกฯ และภาคผนวกจากการประชุมในอดีต เพื่อสำรวจหาตำแหน่งที่แท้จริงของหลักเขตแดนหมายเลข 42 และหมายเลข 43 ที่ปักไว้ในสมัยฝรั่งเศสเท่านั้น ไม่ใช่แผนที่หรือเอกสารที่ใช้ยืนยันเส้นเขตแดนแต่อย่างใด โดยการนำแบบร่างฯ ในข้างต้นมาวาดเส้นปลอมแปลงเป็นเส้นเขตแดนบนแผนที่ เพื่อจงใจบิดเบือนสร้างความเข้าใจผิดว่าเป็นเส้นเขตแดนจริง ทั้งที่แท้จริงแล้วเป็นเพียงเส้นปลอมที่ถูกสร้างขึ้นเอง อีกทั้งที่กล่าวถึงพื้นที่บ้านไปรจัน ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างหลักเขตแดน 42 และ 43 เป็นพื้นที่ที่ทั้งสองฝ่ายยังไม่ได้บรรลุข้อตกลงกันเกี่ยวกับการปักปันเขตแดนในพื้นที่จริง และจะต้องได้รับการแก้ไขโดยคณะกรรมการปักปันเขตแดนร่วม (Joint Boundary Commission : JBC) กัมพูชา-ไทย

กรณีดังกล่าว พลตรี วินธัย สุวารี โฆษกกองทัพบก ชี้แจงว่า จากการตรวจสอบข้อมูลดังกล่าวพบว่า เป็นข้อมูลจากเอกสารบันทึกผลการสำรวจร่วมไทย-กัมพูชา ในการค้นหาสภาพและที่ตั้งของหลักเขตแดนที่ 42 และ 43 เอกสารลงนามโดย พันเอก ชาคร บุญภักดี ผู้อำนวยการกองแผนและโครงการ กรมแผนที่ทหาร (ฝ่ายไทย) และ นายลาย เซียงลี ผู้อำนวยการกองเทคนิคและการสำรวจฯ (ฝ่ายกัมพูชา) โดยบันทึกฉบับนี้จัดทำขึ้น ณ กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา เมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560 มีทั้งฉบับภาษาไทย กัมพูชา และภาษาอังกฤษ เป็นเอกสารที่บันทึกขั้นตอนการค้นหาที่ตั้งที่ถูกต้องของหลักเขตแดนในภูมิประเทศ

ซึ่งหากดูจากเอกสารบันทึกประชุมฯ ดังกล่าวใน Facebook Page ชื่อ “Royal Thai Army: Update” แล้วนั้นพบว่า โดยเนื้อหาหลัก ๆ จะเป็นเพียงการนำพิกัดหลักเขตแดนที่ได้ในเอกสาร ไปทำภาพจำลองเส้นเขตแดนบนแผนที่แบบไม่เป็นทางการ เพื่อความเข้าใจในเบื้องต้น ด้วยการลากเส้นเชื่อมโยงระหว่างจุดพิกัดต่างๆ ที่ได้มา ให้ปรากฏเห็นเป็นเส้นจำลองให้เห็นเป็นภาพคร่าวๆ พอเป็นสังเขป ซึ่งโดยทั่วไปเมื่อทราบพิกัดตำแหน่งทางภูมิศาสตร์แล้ว ก็จะสามารถพล็อตพิกัดลงบนแผนที่ที่มีในท้องตลาดทั่วไปได้ จากพิกัดหนึ่งไปยังพิกัดหนึ่ง ก็จะสามารถมองเห็นภาพเส้นจำลอง หรืออาจเป็นเส้นสมมติที่เกิดขึ้นมาได้บนแผนที่ จึงไม่ใช่เรื่องบิดเบือนอย่างที่กล่าวหา

อีกทั้งข้อมูลในเพจไม่ได้ระบุยืนยันเป็นเส้นเขตแดน เพราะในระบบที่เป็นทางการ เรื่องเส้นเขตแดนนั้นจะอยู่ในกลไกของคณะกรรมาธิการร่วมเขตแดนไทย-กัมพูชา (JBC) แต่สิ่งสำคัญที่ได้จากการดำเนินการสำรวจหลักเขตในอดีตที่กล่าวมานั้น เป็นสิ่งที่แสดงได้อย่างชัดเจนว่าฝ่ายไทยยึดหลักการทำงานตามกรอบของ JBC และข้อตกลง MOU 2000 เสมอมา แม้ว่าขั้นตอนในการสำรวจหลักเขตตาม TOR ปี พ.ศ. 2546 ของ JBC จะยังไม่สมบูรณ์ทุกขั้นตอน แต่พิกัดหลักเขตที่ 42 และ 43 รวมถึงหลักเขตอื่นๆ ตามบันทึกที่ทั้งสองฝ่ายยอมรับนั้น สามารถใช้เฉพาะพิกัดตำแหน่งที่ได้ไปอ้างอิงใช้ประกอบการทำงานของเจ้าหน้าที่ได้ในเบื้องต้น

จากที่กัมพูชากล่าวว่า พื้นที่บ้านไปรจัน ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างหลักเขตแดนเลขที่ 42 และ 43 เป็นพื้นที่ที่ทั้งสองฝ่ายยังไม่ได้บรรลุข้อตกลงกันเกี่ยวกับการปักปันเขตแดนในพื้นที่จริง นั้น คำถามคือ แล้วประชาชนกัมพูชาเข้าไปรุกล้ำดินแดนของประเทศไทยไปไกลลึกขนาดนั้นได้อย่างไร จึงยิ่งชัดเจนว่าฝ่ายกัมพูชาละเมิดข้อตกลง MOU 2000 มาตลอดที่ผ่านมา เพราะในข้อตกลงฯ ระบุไม่ให้มีการปรับเปลี่ยนสภาพพื้นที่ในบริเวณที่ยังไม่สามารถตกลงเรื่องเขตแดนได้ ด้วยการขยายพื้นที่ชุมชนรุกล้ำเข้ามาในพื้นที่อ้างสิทธิ์ และรุกล้ำขยายจนออกนอกพื้นที่อ้างสิทธิ์เข้ามาในเขตไทย ตามที่ฝ่ายไทยได้ประท้วงและเรียกร้องมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งสามารถตรวจสอบจากภาพถ่ายทางอากาศได้อย่างชัดเจน

ยืนยันว่า ฝ่ายไทยปฏิบัติตามกลไก JBC และ MOU 2000 มาโดยตลอด จึงไม่จำเป็นที่ฝ่ายกัมพูชาจะออกมาเรียกร้องให้ไทยดำเนินการในเรื่องนี้ สิ่งที่ฝ่ายกัมพูชาควรแก้ไขคือ หยุดขยายชุมชนรุกล้ำดินแดนไทยซึ่งถือเป็นการละเมิด MOU 2000 และแจ้งให้ชาวกัมพูชาที่รุกล้ำเขตไทยย้ายออกนอกพื้นที่ ตามที่ผู้ว่าราชการจังหวัดสระแก้วได้ประกาศไว้ เหมาะสมกว่าที่จะมาสร้างเรื่องบิดเบือนความจริง รวมถึงการปลุกระดมจัดฉากให้เด็ก ผู้หญิง และพระสงฆ์ออกมาประท้วงรับหน้าแทน ส่งผลให้ความขัดแย้งร้าวลึกขึ้นระหว่างทั้งสองประเทศ จึงเป็นฝ่ายกัมพูชาที่แสดงออกอย่างชัดเจนว่าไม่มีความจริงใจในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น

ซึ่งในวันที่ 21 ก.ย. 68 ยังได้เกิดเหตุความตึงเครียดที่บ้านหนองจาน และบ้านหนองหญ้าแก้ว จังหวัดสระแก้ว พ.อ.ชัยณรงค์ กาสี ผู้บังคับหน่วยเฉพาะกิจที่ 12 กองกำลังบูรพา ยืนยันว่าเมื่อเวลา 16.30 น. ประชาชนชาวกัมพูชาประมาณ 100 – 200 คน ที่เดินทางมารวมตัวกันที่เพิงพักใกล้หลักเขตแดน 46 บ้านโจกเจย อำเภอโอโจลโร จังหวัดบันเตียเมียนเจย ประเทศกัมพูชา ซึ่งอยู่ตรงข้ามบ้านหนองจาน ตำบลโนนหมากมุ่น อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว โดยมีเจ้าหน้าที่ทั้งทหารและตำรวจฝ่ายปกครองเตรียมความพร้อมอย่างเข้มงวด โดยล่าสุดชาวกัมพูชาได้ล่าถอยเดินทางกลับที่พักอาศัยคงเหลืออยู่ภายในเพิงพักดังกล่าวเพียงเล็กน้อย

เช่นเดียวกันกับที่บ้านเปยจัน อำเภอโอโจลโร จังหวัดบันเตียเมียนเจย ประเทศกัมพูชา ซึ่งอยู่ตรงข้ามกับบ้านหนองหญ้าแก้ว ตำบลโนนหมากมุ่น อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว ชาวกัมพูชาอยู่ที่ลวดหนามป้องกันความปลอดภัยบริเวณที่เกิดเหตุการณ์ตึงเครียดเมื่อหลายวันที่ผ่านมา ช่วงเวลา 16.00 น. มีประมาณ 80-100 คน รวมตัวกันอยู่ในเพิงพักใกล้ลวดหนามที่ฝ่ายไทยวางไว้แต่ไม่มีการเคลื่อนไหว โดยสถานการณ์ยังคงตึงเครียดเหมือนกับทุกวันที่ผ่านมา ซึ่งจากการสังเกตการณ์ของเจ้าหน้าที่ทหารที่ประจำอยู่ตามลวดหนามป้องกันความปลอดภัยตลอดทั้งวันมีชาวกัมพูชาเข้ามาในพื้นที่ทั้งบ้านหนองจานและบ้านหนองหญ้าแก้วหลายร้อยคน แต่ไม่ได้แสดงท่าทีรุนแรงกับเจ้าหน้าที่ฝ่ายไทยแต่อย่างใด ที่น่าสังเกตมีเจ้าหน้าที่ทหารกัมพูชา และข้าราชการมาคอยสังเกตการณ์อยู่เบื้องหลังตลอดเวลา ส่วนทางฝั่งไทยนั้นเตรียมกำลังพร้อมตลอด 24 ชั่วโมง