นายอรรถพล เจริญชันษา อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กล่าวว่า ที่ผ่านมาการเพิ่มพื้นที่ป่าอนุรักษ์ของกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช แม้จะพบปัญหาและอุปสรรคบ้าง แต่กรมอุทยานฯ จริงจังกับการใช้กฎหมายกับผู้บุกรุกป่าและแก้ปัญหาไฟป่า จนสามารถเพิ่มพื้นที่ป่าและป้องกันไฟป่าได้สำเร็จ ทำให้มีพื้นที่อนุรักษ์เพิ่มขึ้นร้อยละ 21-23 หรือประมาณ 74 ล้านไร่ ประกอบด้วย อุทยานแห่งชาติ 133 แห่ง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า 60 แห่ง เขตห้ามล่าสัตว์ป่า 98 แห่ง วนอุทยาน 91 แห่ง สวนพฤกษศาสตร์ 17 แห่ง และสวนรุกขชาติ 51 แห่ง ภาพรวมปัจจุบันพื้นที่ป่าไม้มีอยู่ประมาณ 102 ล้านไร่ หรือร้อยละ 31–32 ของพื้นที่ประเทศ ซึ่งกรมอุทยานฯ เพิ่มพื้นที่ป่าอนุรักษ์ใน 2 แนวทางคือ แนวทางแรก การขยายแนวเขตเพิ่มขึ้น เช่น ผนวกพื้นที่เพิ่มเติมเข้าอุทยาน หรือการประกาศเพิ่มพื้นที่อุทยานแห่งชาติ เตรียมประกาศเขตอุทยานแห่งชาติ 23 แห่งทั่วประเทศรวมพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 3.6 ล้านไร่ ส่งผลให้พื้นที่ป่าอนุรักษ์เพิ่มมากขึ้นประมาณร้อยละ 2-3 ขณะนี้อยู่ระหว่างการเปิดรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนในพื้นที่ เนื่องจากเงื่อนไขการประกาศอุทยานแห่งชาติใหม่ต้องไม่มีประชาชน หรือชุมชนอยู่ในพื้นที่ป่า แนวทางที่สอง การเพิ่มความสมบูรณ์ของพื้นที่ป่าอนุรักษ์ที่มีอยู่แล้วให้สมบูรณ์เพิ่มขึ้นและไม่ให้ความสมบูรณ์ลดลง แม้จะเผชิญภัยคุกคามทั้งการลอบตัดไม้ทำลายป่า การเผาป่า การบุกรุกทำกิน เก็บหาของป่า เพราะพื้นที่ป่าอนุรักษ์มีเท่าเดิม ขณะเดียวกันป่าบางประเภทที่มีไฟป่าทุกปีและเก็บหาของป่า โดยไม่มีการวางแผนควบคุมพื้นที่ ส่งผลให้ระบบนิเวศเสียและความสมบูรณ์ป่าเสียแทนที่จะเป็นกลายเป็นป่าเบญจพรรณจะกลายเป็นป่าเต็งรัง หรือป่าเบญจพรรณแทนที่จะกลายเป็นป่าดิบแล้งจะกลายเป็นป่าเบญจพรรณ ดังนั้น สัดส่วนของป่าที่สมบูรณ์ที่สุดควรจะเป็นป่าดิบชื้น ป่าดิบเขา ป่าดิบแล้ง และป่าเบญจพรรณ ไล่จนมาถึงป่าเต็งรังและทุ่งหญ้า หากความสมบูรณ์ของป่าดีจะช่วยให้การอนุรักษ์ดินและน้ำดีขึ้นช่วยชะลอความเสี่ยงของการพังทลายของน้ำและหน้าดิน
อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ย้ำถึงการป้องกันการบุกรุกพื้นที่ป่าอนุรักษ์ว่า กรมอุทยานฯ ได้ใช้เทคโนโลยีดาวเทียมตรวจสอบแบบเรียลไทม์ มีการแจ้งเตือนทุก 15 วัน หากพื้นที่ป่าไม้เกิดความเปลี่ยนแปลงมีการบุกรุกพื้นที่ จะเข้าไปตรวจสอบและสกัดการบุกรุกทันที เพื่อป้องกันการขยายพื้นที่เพิ่ม โดยมาตรการดังกล่าวสามารถป้องกันการบุกรุกป่าได้ 20,000 ไร่ เพื่อการแก้ปัญหาคนกับป่า ทั้งนี้ กรมอุทยานฯกำลังจัดทำ “ผังชุมชนเชิงอนุรักษ์” สนับสนุนระบบสาธารณูปโภคและเกษตรแบบยั่งยืน เพื่อให้คนอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างเป็นระบบ ไม่บุกรุกพื้นที่ป่าไม้และช่วยดูแลพื้นที่ป่าอนุรักษ์ ปัจจุบันมีประชาชนกว่า 1 ล้านคน หรือประมาณ 4,042 หมู่บ้าน รวมพื้นที่ประมาณ 4.2 ล้านไร่ ซึ่งการดึงชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมดูแลพื้นที่ป่าไม้และการบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวด ถือเป็นยุทธศาสตร์ที่เชื่อว่าสามารถเพิ่มพื้นที่ป่าอนุรักษ์และเพิ่มความสมบูรณ์ของป่าอนุรักษ์ได้ตามเป้าหมายของประเทศ
